Mijn luistervoornemen voor 2025
HJNEPT #140 Can academic fraud be stopped? en Splijtstof
Het lijkt wel alsof we allemaal nog een beetje moeten inkomen in 2025 – in mijn omgeving ligt ongeveer de helft van mijn collega’s en afspraken ziek op bed. Bij ons thuis veranderden de feestdagen in klusdagen, waarin we echt grote stappen hebben gezet maar waardoor ik geen tijd had om terug te blikken op 2024.1 Jullie duidelijk ook niet, want op de lezersenquete die ik voor kerst uitstuurde zijn tot nu toe slechts vijf(!) reacties binnen gekomen. Dat was bij eerdere lezersenquetes wel eens anders, en hier kan ik natuurlijk geen top van 2024 op baseren. Voor de zeventien abonnees die er sinds kerst bij zijn gekomen, dit zijn wat redenen waarom mensen deze nieuwsbrief lezen:
"Als ik aan de nieuwsbrief denk, dan denk ik met name aan de verrassende kijk op zaken die ik eerder zelf nog niet had gezien."
"Ooit dankzij jou overgestapt naar Overcast en deze maand betalend lid geworden om m'n statistieken te kunnen inzien... bedankt daarvoor. Daardoor ga ik dit jaar actiever op zoek naar podcasts van niet-cis-mannelijke makers (om te compenseren voor de wielrennerpodcasts waar ik blijkbaar zeker 10 uur per maand naar luister)."
"Het persoonlijke, onafhankelijke karakter (verfrissend!) en diverse inzichten door de duidende artikelen. Ook de aandacht voor goede podcasts/afleveringen die al iets ouder zijn, maar nog steeds de moeite en wie weet eerder over het hoofd gezien. Algemeen: fijn dat de nieuwsbrief méér dan tips biedt, maar ook het podcastlandschap en podcasting in het algemeen beschouwt."
Mijn favo's van 2024
Dan maar mijn persoonlijke top van afgelopen jaar. De beste series kwamen in 2024 toch weer echt weer uit Amerika: in een niet specifieke volgorde waren dit Hysterical, Shell Game en The Good Whale. Hysterical omdat Dan Taberski gewoon grappig is én goed kan schrijven. Shell Game omdat het een echt onafhankelijke productie is die creatief en effectief de ontwikkelingen binnen gegenereerde stemmen laat horen. The Good Whale omdat, ondanks dat er hoofdzakelijk alleen wordt teruggeblikt, ze eindelijk eens een nieuw genre in audio bedrijven – wat wonderwel goed lukt.
Eén ding dat opviel aan 2024 is dat ik tot drie keer toe een proefabonnement heb genomen om even snel een audioserie te bingen die (deels) achter een betaalmuur staat (of stond). Naast voor The Good Whale (NYT audio app) ook voor Ranger Rob (Podimo) en Hysterical (Wondery). Voor alle gevallen gold dat ik bekend met of fan ben van de makers – één komt zelfs haast dichter bij me wonen dan ze al op kantoor zit. Ik heb overigens nog steeds niet betaald voor deze streaming platforms omdat ik alles binnen de proefperiode kon luisteren en ik verder geen boeiende content vond die ik niet ook elders kon luisteren. Geen baanbrekend inzicht voor 2024, maar doe er mee wat je wil.
Mijn luistervoornemen voor 2025
Vorig jaar heb ik al mijn persoonlijke goede voornemens gehaald! Die zijn hier niet relevant, maar voor dit jaar heb ik voor het eerst een goed luistervoornemen, dat ik ook hier met jullie ga delen. Het voornemen is simpel: bij iedere podcast die ik luister af te vragen: waarom is dit een podcast? Ik vermoed dat er niet één eenduidig antwoord op te geven is, en hoop zo tot meer inzicht te komen wat een podcast nu een podcast maakt – en niet iets anders. Doen jullie mee?
Omdat ik eind deze maand een podcastclinic voor wetenschapspodcasts bij NEWS2 verzorg, zit ik nogal in de wetenschapspodcasts op het moment. Daarom een aflevering tip en een serie tip in de categorie 'wetenschap'.
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#140)
Podcast: Freakonomics Radio
Aflevering: Can academic fraud be stopped [update]?
Duur: 1 uur en 5 minuten
Uitgekomen op: 2 januari 2025
Uitgekomen bij: Stitcher, host: Steven Dubner
Genre: gescript interview, educatief/onderzoeksjournalistiek
Eigenlijk is deze aflevering stiekem deel twee van een tweeluik, dat ik toen het in eerste instantie in 2024 uitkwam al beluisterd heb. Je hoeft de eerste aflevering (Why Is There So Much Fraud in Academia?) alleen niet geluisterd te hebben om het tweede deel te snappen, wat een kwaliteit op zich is.
Als iemand die zeer universitair is opgeleid hecht ik veel waarde aan wetenschap en methode. De manier waarop waarde wordt bepaald in de academische wereld echter – en daar gaat Freakonomics nou eenmaal over – is eigenlijk van de zotte. Sterker nog: het werkt zelfs fraude in de hand, of op zijn minst wordt de status quo behouden. Hoe dat werkt, wordt in deze aflevering goed duidelijk gemaakt door verschillende mensen aan het woord te laten die er ook iets aan proberen te veranderen. Hoewel mensen steeds weer opnieuw worden geïntroduceerd (ookal hebben we ze al eerder in de aflevering gehoord) laat de montage van de aflevering zien dat je prima van een persoon naar de andere kan knippen, zoals ze dat in film en TV documentaires ook vaak doen.
Waarom is dit een podcast? Dit had inderdaad ook een aflevering van een televisieprogramma kunnen zijn, al zou je dan wel alleen maar pratende mensen zien. Als geschreven artikel echter lijkt het me wel erg lang.
SERIE TIP VAN DE WEEK (#140)
Podcast: Splijtstof
Duur: 8 afleveringen van tussen de 26 en 42 minuten
Uitgekomen op: 1 oktober 2024
Uitgekomen bij: BNR nieuwsradio, gepresenteerd door Diederik Jekel en Daan Nieber
Genre: gescripte dialoog, educatief
Onlangs sloten wij thuis een duurzaamheidslening af om onder meer een warmtepomp te laten installeren dit jaar – fossiele brandstoffen zijn immers echt heel erg 2024. Ik ben dus wel geïnteresseerd in onze energietransitie en over kernenergie weet ik eigenlijk vrij weinig.3 Deze podcast ging ik dus luisteren vanwege het onderwerp, maar ik verbaasde me uiteindelijk weer eens over de vorm.
Inhoudelijk volgt de serie een (vrij chrono)logische opbouw, worden veel onderwerpen vrij uitvoerig besproken zij het op een naar mijn smaak soms iets te geinige manier voor de materie. Ik heb er veel van opgestoken, met name dat er niet per se één manier van kernenergie opwekken bestaat maar dat degene die we nu hebben het resultaat is van veel technische en historische processen. De makers stellen heel duidelijk geen kant te willen kiezen voor of tegen kernenergie, wat over komt als een nobel journalistiek doel. In de laatste aflevering houd ik er toch echt de smaak aan over dat nieuwe kernreactoren niet echt de oplossing is die we over tientallen jaren (want zo lang duurt het om er een nieuwe kerncentrale te bouwen) nodig hebben. Het kan mijn conclusie zijn, maar ik voel me dan toch om het tuintje geleid – hoewel ik natuurlijk wel in het 'tegen' kamp zit.
Dan over de vorm van de afleveringen: iedere aflevering begint met een anekdote of een (door mij zo geliefde) reportage. De hosts bezoeken plekken waar radioactief afval wordt opgeslagen, kerncentrales die inmiddels een pretpark zijn en natuurlijk ook de IKEA – dat laatste leek inderdaad haast een gesponsord segment. Hoe leuk die ruimtes allemaal ook klinken, worden we als luisteraars na luttele minuten toch steeds weer terug de studio in geslingerd (die overigens last heeft van bleed). Hebben ze al die moeite om naar België en Duitsland te reizen enkel genomen voor de clips op de socials?
Waarom is dit een podcast? Als je het opmerkelijke format (een fragment reportage, daarna alleen nog maar studio gesprek tussen de twee presentatoren) zou vertalen naar iets met beeld zou je een opmerkelijk eindproduct krijgen. De eigenlijke reden is dus dat dit een podcast is om dat er twee witte mannen zitten te praten.
🖱️ KLIKLINKJES
Willem Dafoe (een "actors actor") zegt allemaal coole dingen in dit interview, onder andere dat plot voor hem niet uitmaakt en film dus niet over storytelling gaat.
Goed voornemen: "host your podcast anywhere but Spotify for creators"
Als je nog niet klaar was met 2024 luister dan naar de terugblik aflevering van DAMN, HONEY met Nadia Bouras
Heel veel titels die ik nog niet geluisterd heb op de Vulture best podcasts of 2024
5 key podcasting trends of 2024 volgens Acast (via Podnews) en Redcircle
Als je van percentages houdt moet je vooral het 2024 Global Trends report van Podimo checken
Kijk ook eens naar deze nieuwsbrieven met jaaroverzichten: De Circulaire, De Collectie en het mysterieuze Luisterpost
Nog tot eind januari 10% korting op alle cursussen in de openbare Podcastakademie met de code ‘jarig!’ (let op het uitroepteken!)
RODDELHOEK
Ik keek onlangs de televisiedocumentaire Over bevolking (VPRO). Daar halen ze zo veel visuele truucs in uit ("we zitten te kijken naar kinderen in een speeltuin met hoedjes van rokende energiecentrales op") die zo weinig toevoegen dat ik dacht: waarom is dit niet gewoon een podcast?
Ik heb tijdens het klussen trouwens ook nog twee series uit 2024 ingehaald: We Live Here Now en Thrill Seekers: space cadets. Grote kans dat ik nog eens op deze series terug kom in een toekomstige nieuwsbriefeditie.
Het Nederlands Instituut voor Wetenschap en Samenleving. De clinic was al snel vol met 20 deelnemers van 12 verschillende titels, maar als het goed wordt ontvangen doen we er vast nog een.
In deze nieuwsbriefeditie tipte ik een documentaire die Anna de Bruyckere voor DOCS maakte over Borselle 2 en 3.