Is er een wildgroei aan podcasts?
Heb je nog een podcasttip? #115 Script notes en De Spanjestrijders en ik
Dit jaar heb ik een paar goede voornemens: zo wil ik weer een zwemwedstrijd doen in open water, ga me voor het eerst ooit wagen aan Dry February tournee minerale en ik ga iedereen tot zeker eind deze maand gelukkig nieuwjaar wensen. Bij dezen!
Naar aanleiding van de laatste nieuwsbrief van vorig jaar kreeg ik een aantal instemmende mailtjes terug en zelfs een aantal donaties. Dank hiervoor! Een van de mailtjes kwam van iemand die vorig jaar meerdere cursussen in de Podcastakademie heeft gedaan. In die mail een vraag waarvan ik dacht: “Hee, die heb ik al lang niet meer gehoord!" Die vraag luidt: is er een wildgroei aan podcasts? Mijn standaard antwoord op deze vraag is: ja, en dat is goed. Maar als ik zo terugkijk naar wat er zoal verschenen is het afgelopen jaar, denk ik nu: ja, maar toch ook weer niet. Ik zal eerst uitleggen waarom ik denk dat wildgroei prima is, en daarna mijn bedenkingen toelichten.
Op de site van de Podcast Index kan je precies zien hoe veel podcasts (dat wil zeggen: rss feeds) er wereldwijd beschikbaar zijn en hoe veel er steeds bij komen. Het zijn er inmiddels meer dan vier miljoen, in 2021 werd de grens van twee miljoen gepasseerd. Aangezien podcasting dit jaar vijfentwintig jaar bestaat, is de groei best wel exponentieel te noemen. Het lijkt dus logisch om de vraag te stellen: zijn dit er niet te veel? Deze vraag beantwoord ik door het in perspectief te zetten, in vergelijking met andere media.
Je kan de redenering die achter de vraag schuilgaat in het extreme doortrekken en zeggen: "ja, vier miljoen gaat niemand ooit kunnen luisteren. Er zijn inderdaad te veel podcasts." Maar stel je nu eens voor dat we dat ook bij andere media zouden doen. Dan zouden we op een punt kunnen komen waarbij we zeggen: “Sorry mensen, onze boekenkasten zijn vol! Schrijvers, stop maar met schrijven. Dank voor jullie bijdragen maar de taak zit er op.” Dat kunnen we ons niet voorstellen, dus natuurlijk zijn er nooit genoeg podcasts, net als dat er nooit genoeg televisieprogramma's, films of boeken zijn.
Dit retorische trucje is misschien een beetje flauw. Ik kan me namelijk heus wel voorstellen dat de vraag ergens anders vandaan komt: voor luisteraars vanuit een gebrek aan overzicht, en voor makers vanuit een gebrek aan publiek. Op de makers kom ik vast nog eens in een andere editie terug, maar voor de luisteraar is het in eerste instantie best lastig. Hoewel veel podcast apps suggesties doen voor wat je kan luisteren, word je eigenlijk nog best in het diepe gegooid. Er zijn natuurlijk altijd top-lijstjes en inmiddels schrijven genoeg landelijke media wekelijks over nieuwe podcasts, maar een overzicht zoals bijvoorbeeld in een boekwinkel of bibliotheek ontbreekt. Genres bestaan blijkbaar nog steeds niet echt volgens podcast platforms – los van het immer populaire True Crime.
Er is dus zeker sprake van groei en die is ook nog eens overzichtelijk, maar wild zou ik de groei niet willen noemen. In tegendeel. Hoewel ik het niet kan bewijzen omdat ik het (nog) niet geteld heb, denk ik dat er bij bijvoorbeeld documentaire series (waar vooralsnog relatief veel geld in wordt gestopt in de podcastsector) erg weinig creativiteit zit in de vorm. Het zijn nog altijd series van vier tot max acht afleveringen van tussen de 20 en 40 minuten, en als het geen persoonlijk verhaal/familiegeschiedenis is, dan is de spanningsboog vrijwel altijd gevat in de vorm van een zoektocht.1
Als fervent luisteraar ben ik de laatste tijd dus een beetje verveeld. Dit kan uit de hoogte klinken, maar wat ik wil is dat ik weer 'wauw' kan zeggen - net als toen ik voor het eerst Star Wars, The Matrix, Het Beste voor Kees, Foute Vrienden of Schuldig en Klassen zag.2 Daar is misschien een voor Nederland ongekende hoeveelheid geld voor nodig, een literair genie of veel geluk. Of een combinatie hiervan. Maar we kunnen ook beginnen met een klein onderzoekje om een overzicht te krijgen waar creatieve mogelijkheden liggen. Daar hoop ik de volgende editie aandacht aan te besteden.
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#115)
Podcast: Script notes
Aflevering: The One With Christopher Nolan
Duur: 52 minuten
Uitgekomen op: 19 december 2023
Uitgekomen bij: Onafhankelijk, door John August
Genre: interview talkshow waarin doorgaans twee witte mannen met elkaar praten, maar omdat de hosts zelf ook scriptwriters zijn is het snel ‘op niveau’.
Een toepasselijke tip nu we het toch over creatieve vertelvormen hebben. Christopher Nolan, bekend van films met non-lineare/niet-chronologische vertelvormen als Memento, Inception, Tenet en recentelijk Oppenheimer, wordt geïnterviewd over zijn werkproces. Het is fijn om te horen hoe ook de meest gelauwerde filmmaker nog zenuwachtig is als hij zijn scripts opstuurt, omdat ook bij hem mensen van de filmstudio's nog altijd het concept van de film van papier moeten snappen. Het concept, dat wil zeggen de vorm van hoe het verhaal verteld wordt, staat bij hem voorop. Het was vooral inzichtelijk om te merken dat hij ook nog steeds leert door bijvoorbeeld te schrijven vanuit een ander (ik, in het geval van Oppenheimer) perspectief. Ergens gaan host John August en Nolan nog nerden over typemachines en floppydisks, wat random is maar ook nerdy – ik ging hier in ieder geval goed op. Wat wel jammer is, is de Amerikaanse stijl van interviewen. Helaas ben ik bang dat daar niets aan te doen is.
Dank aan Hay, die deze aflevering tipte in de discord van ons DRIFT project.
SERIE TIP VAN DE WEEK (#115)
Podcast: De Spanjestrijders en ik
Duur: vier afleveringen van tussen de 23 en 35 minuten
Uitgekomen op: 6 januari 2024
Uitgekomen bij: Het Spoor Terug (van OVT/VPRO, op Radio 1 en met steun van het NPO fonds).
Genre: Persoonlijke zoektocht met historisch onderwerp
Vriendin van de nieuwsbrief Mina en ik hebben het vaak over nieuwe podcasts. Een vraag die zij mij heeft leren stellen is: wat maakt een verhaal nu precies een audioverhaal (en niet een boek, film of gewoon krantenartikel)? Daar zijn bij veel titels verschillende antwoorden op te geven, maar toen ik De Spanjestrijders en ik afgelopen weekend luisterde dacht ik: yes, eindelijk een onmiskenbaar audioverhaal!
Aanleiding van het verhaal zijn bandjes die geschiedenisstudent en maker Laura Lubbers tegenkomt in het Instituut voor Internationale Geschiedenis. Op de bandjes staan interviews met mensen die honderd jaar geleden vrijwillig naar Spanje vertrokken om te strijden tegen het fascisme van Franco. De opnames zijn goed en uitgebreid en de karakters van de mensen spreken echt uit hun stemmen. Op beeld zou ik niet weten hoe je dit boeiend maakt. Door de bandjes vraagt Laura, die eind 20 is, zich af waarom zij zich nergens voor in zet. Sinds ik bijna een jaar geleden bij de eerste A12 demo was, loop ik ook rond met die vraag dus ik val precies in de doelgroep. In de serie wordt het verleden met het heden verbonden door interviews met vrijwilligers die in 2022 naar Oekraïne gingen en zich inzetten voor het klimaat. Uiteindelijk besluit Laura zich aan te sluiten bij Extinction Rebellion, wat slim is want documentaire camera's zijn bij dit soort acties een stuk minder welkom dan microfoons.
Het verhaal is goed geschreven en er is mooi materiaal verzameld, je hoort dat ze er lang mee bezig zijn geweest. Helaas valt de vierde en laatste aflevering een beetje tegen. Zo erg zelfs, dat het volgens mij ook gewoon drie afleveringen had kunnen zijn. Zeker als je in ogenschouw neemt dat een kwart van de stemmers drie maanden terug nog heeft gestemd op de enige politicus die als enige lid is van zijn eigen partij. Joost mag weten waarom het te laat was om deze ontwikkeling nog toe te voegen. De opzet van het verhaal is helaas ingehaald door de actualiteit, waardoor het nogal zijn punt mist.
Dank deze week aan mijn lieve vriendin Silvie die tijd vrijmaakte van het plannen van onze Japan-reis om deze nieuwsbrief na te lezen op mijn domme fouten.
ZELF PROMO HOEK WAAR JUIST U IETS AAN HEEFT
Je kan komende maand weer een cursus audioportretmaken volgen in de Podcastakademie van het Podcastnetwerk, van mij. Gelukkig geef ik het niet alleen! Ik heb de eer om het te geven met de (in mijn ogen, net aan) beste student van vorig jaar, Inge Wannet. Zij vond dat de deelnemers artistiek wel wat meer uitgedaagd mochten worden, daar gaan we ons dus ook het is een eer om van mij volgen, die ik samen met Inge Wannet geef. We gaan Als je vier maandagavonden over hebt de komende weken ben ik zeer benieuwd naar je portretteer kunsten - ervaring is niet nodig!
KLIKLINKJES
Goede en relevante vraag van Buzzsprout: Do you have category claustrophobia?
Leuke aflevering van Podcast Perspectives voor ingewijden: Why Audacy’s Jenna Weiss-Berman is Optimistic About the Podcast Industry.
Een lijst waarvan ik wilde dat ik hem zelf had bedacht: The best podcasts of 2023, according to people who make them.
Twee nieuwe seizoenen van twee sicke episodische BBC Radio 4 shows die ik nog niet helemaal heb afgeluisterd: Things Fell Apart en Lights Out.
Andere leuke podcastnieuwsbrieven:
Die van het Podcastnetwerk (duh)
All hear van Transom, met alle internationale mogelijkheden voor podcasts verzameld.
The audio insurgent van Eric Nuzum
RODDELHOEK
Ken je die meme van "this could have been an email?". Dat had ik met Hoe Kaas de wereld redt. Had ook gewoon één mooie Tegenlicht geweest kunnen zijn.
Vermoedelijk komt dit door hoe series worden gefinancierd en dat de mensen die beslissen, toch vaak voor safe gaan — zowel qua format als 'gevestigde namen'.NPO fonds begroot bijv. op het aantal beoogde gemaakte minuten.
Of op podcastgebied vorig jaar De kunst van het verdwijnen, en al jaren ongeveer om de Radiolab aflevering. Wauw! 🤩