Voor het eerst sinds het bestaan van deze nieuwsbrief heb ik jullie meer dan een maand in spanning gelaten! Daar was dan ook alle reden toe: de afgelopen weken heb ik heel hard gewerkt om mijn portret van Mustapha op tijd af te krijgen, voordat ik naar Sheffield vertrok. SheffDocFest en het podcastprogramma dat ik daar presenteerde waren een groot succes. Het is ook hier eindelijk gaan regenen, dus ik schrijf deze nieuwsbrief vanuit een café met uitzicht op de heuvelachtige stad.
“Hoe kan je hier zo kalm op reageren?!” Toen ik het bericht van Mustapha ontving dat hij geen zin meer had om mee te werken met de documentaire, zat ik toevallig naast Mina in de trein. Dat ik zo rustig kon reageren, was omdat ik toen nog best veel tijd had voordat het af moest zijn en ik nog een troef achter de hand had. In mijn pitch had ik al beschreven dat ik het portret van Mustapha wilde vormgeven door de mensen die hem helpen om in Nederland te blijven, te interviewen.
Ik wilde dat het liefst doen waar hij bij was, maar aangezien hij niet meer mee wilde werken maakte dat het plannen van de interviews logistiek gezien een stuk makkelijker. Bovendien moest ik van de eindredacteur, na een eerdere mislukte poging, de mensen die ik ging spreken in een rustige ruimte interviewen om het risico op onbruikbaar materiaal te beperken.
Daarom liet ik Mustapha even met rust en heb ik vier van zijn ‘helpers’ geïnterviewd. Aan hen stelde ik steeds dezelfde vragen, zoals: “wanneer heb je hem voor het eerst ontmoet?”, “wanneer besloot je om hem te gaan helpen?”, “wat denk je dat zijn kansen zijn?” etc.. Tijdens de interviews probeerde ik de eindredacteur te channelen en naar zoveel mogelijk details te vragen om ze “beeldend” te laten vertellen. Dat lukte: in ieder interview haalde ik ten minste een goed beschreven ervaring met Mustapha op en ook quotes waarvan ik meteen wist dat ik ze zou willen gebruiken in de montage.
Tegelijkertijd voelde ik me, door de vooropgestelde structuur van de interviews, ook een beetje een socioloog. Op een gegeven moment kwamen er niet heel veel nieuwe verhalen of ideeën meer naar boven. Na drie interviews had ik voldoende materiaal om het verhaal te gaan bouwen — in de opdracht van DOCS stond dat het stuk uiteindelijk circa 25 minuten mocht zijn. Theoretisch zou ik Mustapha niet eens aan het woord hoeven laten. Maar dat zou wel mooier zijn natuurlijk.
Vervolgens ben ik al het materiaal gaan terugluisteren en begon ik met monteren. Dat mondde uit in twee ‘delen’ van 25 minuten die ik naar de eindredacteur stuurde, waar (voor het eerst) positieve feedback op kwam! Toch bleef het me niet lekker zitten dat er niets gebeurde in deze ‘tape’. De geïnterviewden vertelden wat ze hadden meegemaakt, ze blikten terug en reflecteerden.
Onder de montages van pratende mensen kon ik uiteraard wel wat muziek zetten om het geheel wat meer textuur te geven, maar het bleven ‘talking heads’. Wat miste, was niet alleen Mustapha, maar ook actie. Het ging de hele tijd over Mustapha en zijn ambities, maar ik had in drie maanden nog geen melk gezien of een schaap boe of beeh horen zeggen. Er zat dus maar één ding op, en dat was weer proberen contact te krijgen met Mustapha.
Het grote voordeel van het interviewen van de helpers, was dat zij mij weer konden helpen met het interpreteren van het laatste bericht dat ik van Mustapha had ontvangen. Zo merkte Elianne op dat het de laatste weken van de Ramadan waren en dat hij daardoor misschien wat sneller geïrriteerd zou kunnen zijn. Tijdens mijn interview met Johannes bleek dat hij hem al over het voorval gesproken had, en dat Johannes en zijn zakenpartner Suzan al goed hadden doorgevraagd en Mustapha hadden overtuigd dat hij toch nog echt een keer met mij op pad moest gaan.
Een paar weken later belde ik hem dus op, legden we het bij en planden we een afspraak om samen melk te gaan halen, zodat hij mij kon laten zien hoe hij kaas maakt. Toen die dag aanbrak was er alleen één probleem: de luchtvochtigheidsregelaar veroorzaakte kortsluiting in zijn (kaasrijp)koelcel, waardoor het hele feest niet door kon gaan…
Dat de documentaire tóch af kwam spoil ik vast door aan te kondigen dat je Het beloofde kaasland volgende week woensdag 28 juni kan horen in DOCS. In de volgende nieuwsbrief lees je over spanningsboogstruggles, blue-dot-sessions koppigheid en zombie-darlings 🧟♀️
Dank deze week aan Sharon voor het meelezen, zij kijkt in ieder geval uit naar het portret maar ook naar de tips hieronder!
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#103)
Podcast: BV Nederland
Aflevering: Overspannen rechters en de VVD denkt ‘out of the box’
Duur: 42 minuten
Uitgekomen op: 7 juni 2023
Uitgekomen bij: Podimo (maar voor de betaalmuur gelukkig)
Het voelt altijd een beetje raar om een aflevering te tippen van een serie die ik wekelijks luister, maar in deze aflevering kwamen voor mij persoonlijk twee opvallende nieuwtjes voorbij. Allereerst natuurlijk het treurige nieuws dat door een verbouwing op het centraal station de Eurostar waarschijnlijk een jaar niet meer vanuit Amsterdam kan vertrekken. Uiteraard ben ik met de trein naar Sheffield gereisd, maar dat er dagelijks vanaf Schiphol meer dan 50 vluchten naar Londen vertrekken deed toch mijn wenkbrauwen omhoog gaan. Enerzijds is het niet zo gek dat treinreizen dan zo duur is, anderzijds doet het me twijfelen of het überhaupt wel zin heeft om dan alsnog met de trein te gaan (antwoord: ja, want het is veeeel comfortabeler). Er werd trouwens in de volgende aflevering nog op teruggekomen #factcheck.
Het tweede nieuwtje is relevant voor Mustapha: de opvang van Oekraïense vluchtelingen, die aan het werk mochten zonder de procedure van asielaanvraag te doorlopen, bleek een groot succes. Welvaart delen werkt! Goed nieuws voor de BV Nederland dus.
SERIE TIP VAN DE WEEK (#103)
Podcast: Witch
Duur: 13 afleveringen van 28 minuten
Uitgekomen op: 30 mei 2023
Uitgekomen bij: BBC Radio 4
Full disclosure: deze podcast was onderdeel van het Podcast Stories programma van SheffieldDocFest 2023. Afgelopen zaterdagavond had ik de eer om de makers te mogen ontvangen en introduceren aan een zaal met een stuk of 40 kaarsen en zeker dubbel zoveel bezoekers. In mijn introductiepraatje vertelde ik wat me zo had aangesproken aan alleen al de trailer van deze podcast over hedendaagse hekserij. Dat was namelijk de manier waarop ze invoelbaar maken hoe magie overal in allerlei dagelijkse handelingen zit, ook al denken we als moderne mensen daar ‘niet meer in te geloven’. Iedereen die wel eens een kaarsje heeft uitgeblazen op een verjaardagstaart, doet aan magie.
Zoals het een goede trailer betaamt, bevat die in het klein wat de serie in zijn geheel waar maakt. In 13 afleveringen van een half uur (dat is dus een whopping runtime van 6.5 uur!) worden vooroordelen over heksenjachten onderuit gehaald, de oorsprong van heksen in populaire cultuur besproken en hoor je allerlei hedendaagse heksen voorbij komen. Het opmerkelijkste vond ik hoe onze kijk op heksen toch echt weer beïnvloed is door kapitalisme en een uitwerking is van het patriarchaat.
Tijdens de sessie in Sheffield, waarin de makers fragmenten lieten horen en vertelden over het maakproces, leerde ik twee leuke dingen. Allereerst kozen ze ervoor om zonder gestructureerd plan reportages te gaan maken, omdat ze dan oprecht verrast konden worden door magische ervaringen. Tegelijkertijd wisten ze wel dat het goed zou komen, omdat ze van tevoren een circulair narratieve structuur bedacht hadden. In hun vorige podcast 28ish days later (getipt in deze nieuwsbriefeditie, over de menstruatie cyclus) hadden ze daar al goede ervaringen mee gehad. Witch hoef je dus niet van 1-13 te luisteren: iedere aflevering staat op zich, en je kan op ieder moment instappen en dan het rondje afluisteren omdat het de volgorde van de sabbat volgt.
Na de avond in Sheffield kwam iemand naar me toe, die zo blij was dat er anderhalf uur lang vijf vrouwen op een podium hadden gezeten om over een podcast en hekserij te praten. Magie! ✨
📸HEB JE NOG EEN PODCASTTIP IN HET WILD
KLIKLINKJES
Er is een nieuwe aflevering van Wie Wat Bewaart: “Aanpassingen 1954 - 1978”
De Sound School Podcast herhaalde een audioversie van deze handige NPR Ear Training Guide for audio producers
Spotify gooit het bedrijfsmodel rondom podcasts om: geen nieuwe exclusieve shows, maar meer als een soort youtube voor audiomakers. Logisch: het uitknijpen van muzikanten heeft zich al bewezen als succesvol verdienmodel!
Er is voor het eerst in jaren minder naar podcasts geluisterd in Nederland (via Botte).
Tegelijkertijd: Gen Z loves podcasts (via Linda)
Geen podcast, wel een dikke tip van verschillende mensen (waaronder Nienke, Hay en Marieke) maar nu ook van mij. Mocht je nog eens in Londen zijn, ga dan hoe dan ook naar Punchdrunk, makers van nonlineaire interactieve theaterstukken. Het is zeker niet publieksparticipatie in de klassieke zin van het woord, eerder lastergame meets vossenjacht — in een club setting.
Roddelhoek
Nieuw: de podcastroddelhoek op de NOS!