Afgelopen week was ik jarig. Doorgaans ontvang ik in de dagen erna nog een paar verlate felicitaties. Die kreeg ik dit jaar niet, maar ik kreeg wel een telefoontje van een van de eindredacteuren van DOCS. Ze wilden de pitch die ik had ingestuurd naar aanleiding van een oproep hebben!
Aan het begin van dit jaar had ik twee goede voornemens op werkgebied: geen opdrachten doen die ik niet echt leuk vind, en mijn bureaublad (zowel fysiek als virtueel) en downloadmap opruimen. Ik begon met het eerste. In het staartje van 2022 hadden mijn collega’s van horens.audio namelijk twee oproepen ontvangen van DOCS, het documentaire podcast programma van de NTR en VPRO voor Radio 1. Een van die oproepen had als titel “Alle ogen op…” en vroeg om audioportretten.
Toen ik me afgelopen zomer bij het Broodfonds ziekmeldde, vroeg ik broodfonds- en stadsdeelgenoot Suzan Doodeman van Firma Hoe dan Wel (koop hun boek!) als mijn ‘buddy’. Zij checkt eens in de zoveel tijd met me in en kan als het echt niet goed gaat namens mij met de rest van het broodfonds communiceren. Tijdens een van onze eerste buddy gesprekjes vertelde ze me over een kaasmaker die ze aan het helpen was om een verblijfsvergunning in Nederland te krijgen via een zogenaamd ‘startup visum’. Direct dacht ik: dit klinkt fascinerend, maar de taal en zijn juridische situatie maken het wel meteen een uitdaging voor audio. Een paar buddygesprekken en een kaas-ruik-sessie later – bij een gesprek kwam Suzan direct van zijn kaasmakerij met een nog ongerijpte primo sale schapenkaas in haar tas – dacht ik: toch maar eens proberen.
Op die eerste werkdag van het jaar heb ik dus nog even met Suzan gebeld om te kijken welke mensen nog allemaal meer bij deze kaasmaker en zijn visumproces betrokken zijn. Dat bleken er genoeg. In de twee uur die erop volgde schreef ik deze pitch. Ik stuurde het in zonder verwachtingen: ik had immers in het afgelopen jaar genoeg struggles met de NPO gehad. Bovendien was het misschien wel duidelijk wat er voor de hoofdpersoon iets op het spel staat (hij wil een verblijfsvergunning), tegelijkertijd is ook uitermate waarschijnlijk dat dit probleem gedurende het opnameproces (het moet ergens in de zomer af zijn) niet opgelost gaat worden. Ten slotte had ik nog helemaal geen audio opgenomen. Was dit nu een recept voor een goede “verhalende podcast”?
Blijkbaar was het voorstel wel boeiend genoeg voor de eindredactie, ondanks dat ik dus niet weet of ik hem mag volgen van zijn advocaat en ik hoe dan ook met een vertalingsprobleem zit. Tegelijkertijd dwingt dit me er waarschijnlijk toe een creatieve vorm voor het portret te vinden: kan je een portret maken van iemand die niet geportretteerd kan of mag worden? Hieronder twee inspirerende podcasttips van twee niet-zo-standaard portretten in audio.
Ik heb er zin in om jullie in deze nieuwsbrief mee te nemen in mijn maakproces tijdens het maakproces van de kaas en deze documentaire. Eerste stap: de advocaat spreken, en kijken of het personage zelf wel zin heeft om mee te doen… Jullie mogen me dus alsnog feliciteren!
Dank deze week ook aan Mina die destijds met mijn pitch meelas terwijl ze zelf ook een aan het schrijven was. Ze gaf de gouden tip om toch maar die eerste alinea te schrappen. Wouter, inmiddels terug van reis, verhuisd én podcasthost krijgt een shoutout voor het checken van de tekst.
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#95)
Aflevering: Bellen met Hummie
Podcast: Uitgekomen in 2005 bij Radio Atelier (niet te verwarren met Radiolab, Chris) maar sinds een jaar te horen in Parel Radio (direct link naar aflevering hierboven).
Genre: portret met creatieve beperking?
Maker: Chris Bajema
Chris Bajema is OG van de narratieve indie podcast in Nederland, Hummie van der Tonnekreek (1945-2022) was hoofdredacteur van Story en Big Brother. Chris zou Chris niet zijn als hij van dit gegeven een geestig concept maakt: hij maakt een portret over haar, zonder dat ze elkaar ooit in levenden lijve zien. Als ik hier alleen al in de buurt kan komen qua creatieve vorm, zal ik zeer tevreden zijn. Sowieso is de soundtrack echt fenomenaal.
SERIE TIP VAN DE WEEK (#95)
Podcast: Startup, seizoen 4
Genre: extreem lang portret?
Uitgekomen bij: Gimlet (toen was het dus nog geen “Spotify Original”)
Uitgekomen op: 4 november 2016 (nu alleen nog te luisteren via Spotify, helaas).
Makers: Alex Blumberg en Lisa Chow
Dat een portret niet tot een aflevering beperkt hoeft te blijven, bewijst dit fenomenale seizoen van Startup. In deze podcast wordt niet alleen de ontstaansgeschiedenis van Gimlet beschreven, maar ook van vele andere bedrijven — seizoen 3 is ook echt een aanrader als je geen zin hebt in het Gimlet-verhaal. In seizoen 4 volgen ze Dov Charney, de man die het bekende kledingmerk American Apparel groot maakte maar uit de gratie raakte omdat hij een nogal vunzige baas was. Van zijn voetstuk gevallen probeert hij nu weer een nieuw kledingbedrijf op te starten. De stakes zijn duidelijk. Wat mij niet duidelijk is, is hoeveel tijd ze met hem mee hebben gelopen om dit uitvoerige portret van zes afleveringen te maken. Het is cool hoe ze zijn geschiedenis, zijn persoon en het verhaal van het bedrijf aan het einde goed aan elkaar geknoopt krijgen. Dit kost zo veel tijd en geld om te maken, dat gaat me nooit lukken ;-)
🖱️ KLIKLINKJES
Er zijn nog twee plekken vrij voor de cursus ‘Spannende scène maken’ die Maartje Duin deze maand in real life verzorgt in de Podcastakademie. Je hebt nog tot maandag om je op te geven!
Portretschrijver Elske van Lonkhuijzen geeft in maart, super handig, een cursus audioportret maken in Utrecht. Ik sta haar bij voor de audiotechniek, ook al kan ik zelf nu deze cursus natuurlijk zelf goed gebruiken…
Bij Onder Mediadoctoren was Jan Teurlings te gast, wat een leuke en boeiende aflevering over transparantie en digitale platforms opleverde. Het gaat over podcasting: onder andere over hoe de data die makers van platforms krijgen de soort content — bijv: hoe lang een aflevering van een Podimo productie duurt — stuurt.
Ik ben nog steeds bezig met het spelen van deel 2 toen de HBO de serie van The Last of Us uitbracht. Eindelijk weer een serie (na Andor) waaraan je kan zien dat het geld gewoon goed besteed is. De maker van de videogame en de schrijver van de serie (die ook Chernobyl schreef) vertellen over het maakproces in de podcast die HBO er bij uitbrengt.
🗃️ WILLEKEURIGE EDITIES UIT HET HJNEPT ARCHIEF
RODDELHOEK
Mijn vriendin noemde deze nieuwsbrief laatst de Mediameiden van de podcastscene. Ik twijfel of ik dat als compliment moet zien, want ik vind die podcast zelf gewoon de Story/RTL Boulevard maar dan alleen maar over mediamensen. Mijn vriendin is mega mediameidenfan, ik interpreteer het maar zo: ze is ook nog fan van mij?
(Media inside, waar de mediameiden redacteur bij zijn, vind ik dan weer wel bij vlagen grappig 🤷🏼♂️)