Wie is er bang voor podcasttechniek? 👻

Heb je nog een podcasttip #35 door Iris Verhulsdonk

Dit is de zevende in de reeks zomercolumns die de komende tijd gepubliceerd worden op Heb je nog een podcasttip? Deze editie is geschreven door Iris Verhulsdonk. Je kunt haar kennen als producer van NRC Haagse Zaken en Vandaag, maar ik ken haar als degene mijn humblebrags checkt én die het podcastfestival bedacht door een keer in een kroeg te zeggen: “we moeten een dag voor podcastfans en makers organiseren!” Dat was in 2017, inmiddels heb je misschien al kaartjes gekocht voor de vierde editie van het Podcastfestival. Ik moest hardop lachen om Iris’ bijdrage, ook omdat hij voor mij héél herkenbaar is.

Wanneer ik zeg podcastmaker te zijn, is de standaard reactie ‘wat is dat?’ inmiddels vervangen door ‘oh, maar dat maakt nu toch iedereen?’ en ‘ja, dat is nu wel erg groot geworden’.

Logisch. Sinds ik in 2013 met podcasten begon — als jonge student bij Onder Mediadoctoren — heeft er een ware aardverschuiving plaatsgevonden. Daar is genoeg over geschreven inmiddels en we — zijnde het Podcastnetwerk — hebben niet voor niets de podcast al in 2018 tot ‘doorgebroken’ verklaard.

Een ander landschap brengt ook ander werk met zich mee. Er was een grote vraag naar mensen die andere mensen podcasts leerden maken, dus heb ik een aantal workshops gegeven. Wat mij direct opviel was dat het thema ‘techniek’ — en hier mag je zelf even het clichégeluid van een rollende donderslag met regen onder denken — voor velen hét thema was om vragen over te stellen tijdens deze workshops. Het boezemde menig (aspirant)maker angst in.

Ikzelf had dezelfde gevoelens van nervositeit en paniek toen ik voor de eerste keer een XLR-kabel in mijn handen gedrukt kreeg. Techniek is moeilijk en eng. Dat is een idee dat bij veel mensen leeft. Waarbij het ook nog niet helemaal duidelijk is wat er dan met techniek wordt bedoeld. Gaat dat om de editsoftware, microfoons of statieven? Al eerder verschenen er van deze nieuwsbrief meerdere edities over wat ‘geluidskwaliteit’ nou inhoudt. Dat lijkt me voor ‘techniek’ geen overbodige luxe.

Het idee om over dit thema te schrijven kwam na het luisteren naar deze aflevering van Onder Mediadoctoren over statistiekgeletterdheid. Wanneer je al vroeg aangeleerd krijgt dat iets heel moeilijk is en je het niet kan, dan wordt het dat ook. Het wordt een soort geuzengebrek ‘Ik kan echt geen wiskunde’ en ook ‘techniek begrijp ik echt niet.’ En dan komt er ook nog bij dat dit gendered is: vrouwen vinden veel vaker dat ze absoluut niets van wiskunde en techniek begrijpen.

Dat is zonde. Want zo moeilijk is het allemaal niet en daarbij is techniek die de podcast ondersteunt wat mij betreft ondergeschikt aan de inhoud. Dat wil niet zeggen dat het er niet toe doet – al is het maar omdat die inhoud niet echt tot zijn recht komt als je luisteraars elke tien minuten pauze moeten nemen vanwege de vreselijk opgenomen Zoom-of-Teamsgesprekken. Maar voor menig aspirant podcaster is dat gemakkelijk te ondervangen door wat tips over apparatuur en een korte uitleg.

Je kunt je verder ontpoppen tot een echte audionerd als je dat leuk vindt, maar dat is echt niet nodig voor het maken van een goede podcast. Wat namelijk leidend zou moeten zijn is de inhoud van de podcast. Maar laten daar nou veel minder angstige vragen over komen. Terwijl afwegingen over de tone-of-voice, vorm en interviewtechnieken van groot belang zijn voor het maken ván die goede podcast.

Weinig beginnende makers vragen zich af of ze wel goed genoeg kunnen interviewen, of ze de juiste persoon op de juiste plek zijn om een bepaald onderwerp aan te kaarten en of ze wel genoeg onderzoek hebben gedaan. Als dezelfde energie in de angst voor techniek wordt gestoken in bang zijn voor slechte inhoud, dan zou het podcastlandschap er heel anders uit zien.

Bijna zou ik hier dus pleiten voor wat meer angst voor die inhoud, maar dat strookt weer niet met het open karakter van de podcast die ik zo liefheb. Daarom zou ik eerder elke aspirant maker willen aanmoedigen vooral nérgens angst voor te hebben. Niet voor de techniek – zet eens een YouTube tutorial aan of lees deze handleiding van het Podcastnetwerk hoe je gesprekken op afstand opneemt — maar ook niet voor de inhoud. Door je over angst voor het maken heen te zetten, zal je ontzettend veel nieuwe kansen kunnen benutten.

Met deze instelling heb ik namelijk het afgelopen jaar allerlei soorten afleveringen gemaakt die ik anders nooit zou maken. Ik had het nog nooit gedaan, dus ik dacht dat ik het wel kon (vrij vertaald naar Pippi Langkous, excuus voor het cliché). Mijn grootste podcasttip is dan ook: probeer uit, experimenteer en maak vooral de podcast die jij zou willen luisteren (en neem nooit een gesprek op direct vanuit Teams of Zoom).

AFLEVERINGTIP VAN DE WEEK (#35)

Podcast: Ear Hustle

Aflevering 60: Home for me is really a memory

Taal: Engels

Duur: 1 uur en 9 minuten

Uitgekomen bij: Prx, radiotopia

Wellicht sijpelt mijn gemoedstoestand een beetje door in deze nieuwsbrief, want deze tip is niet heel vrolijk. Wie mij een beetje kent weet dat de podcast ‘Earhustle’ al tijden tot mijn favorieten behoort. In deze podcast komen gedetineerden aan het woord over het leven in de gevangenis. Hoewel de podcast vele indrukwekkende afleveringen kent – maakte deze ontzettend veel indruk op mij. We horen Leslie, een vrouw die meer dan vijftig jaar in de gevangenis zit. De vraag die centraal staat in de aflevering is: hoe kun je een betekenisvol leven leiden als bijna de gehele tijd achter de tralies plaatsvindt? Daarnaast speelt het verhaal van de misdaad die haar in deze positie bracht een grote rol – wat een ‘mond-valt-open’ reactie bij mij teweeg bracht.

SERIE TIP VAN DE WEEK (#35)

Podcast: The Line

Taal: Engels

Duur: 6 afleveringen van tussen de 36 en 52 minuten

Uitgekomen bij: Apple TV (Jigsaw Productions)

Het was mijn plan om een ándere serie te tippen. Namelijk die goede vriend – en ‘concullega’ Folkert Coehoorn produceert: Het laatste Avondmaal. Maar met de ontwikkelingen in de afgelopen weken vond ik deze podcast beter passen. Het gaat over ‘de lijn’ tussen goed en kwaad in oorlogssituaties, verteld aan de hand van het de rechtzaak tegen Navy Seal Eddie Gallagher die beschuldigd werd van oorlogsmisdaden. Host Dan Taberski benadert de wereld van de Navy Seals met een open houding en zet de luisteraar aan het denken over wat er gevraagd wordt van militairen in oorlogsmissies. Géen podcasttip als je niet tegen beschrijvingen van geweld, oorlog en dood kan.

KLIKLINKJES

Volg Iris op Twitter (maar echt!) en check haar website. Hier nog wat links als je over je techniek angst wil heenkomen:

• Check de website van Transom, sectie ‘techniques’ daar staan ook fijne artikelen over inhoud

• De NPR Ear trainers guide for audio producers is echt ge-wel-dig als je wil snappen wat je fout kan doen met opnemen en hoe je dat al dan niet kan fixen.

• Doe een van de zes (in real life!) workshops op het Podcastfestival en kom over je angst van die specifieke techniek heen!