De talkshow bestaat niet (3/3)

Heb je nog een podcasttip? #131 Longform en Nattigheid

Nieuw in deze nieuwsbrief: een volledige editie gewijd aan aanvullingen en correcties. Aanvulling: zoals aangekondigd in de vorige nieuwsbriefeditie, had ik nog een talkshowsoort ontwaard. Correctie: er was een fout geslopen in mijn analyse. Die ga ik deze nieuwsbrief proberen recht te zetten, al laat ik de oude edities ongewijzigd omdat het anders wel heel ingewikkeld wordt mocht je deze edities in chronologische volgorde (terug)lezen.

De Fout
De fout zit hem in hetgeen waar ik Apple en Spotify eerder dit jaar van betichtte. Als je in podcast apps gaat 'browsen', dan zijn de podcasts doorgaans ingedeeld in 'categorieën'. Die categorieën hebben te maken met de inhoud van de podcast: sport, nieuws, religie, enzovoort. Als je een nieuwe podcast aanmeld, moeten makers ook altijd aangeven in welke categorie (en subcategorie) ze vallen. Je mag er vaak zelfs twee kiezen!

In mijn indeling van de talkshows maakte ik dezelfde fout door soms ook onderscheid te maken op basis van inhoud, bijvoorbeeld met de 'popcultuurbesprekingen' podcast. Natuurlijk gaan alle shows altijd ergens over, de meeste shows die ik ken en luister gaan toevallig over popcultuur of tech. Maar wat het eigenlijk zou moeten zijn is een panelgesprek. Hierin komen meerdere mensen aan het woord die een gelijkwaardig gesprek voeren, vaak is een van de sprekers de 'host'. Tot zo ver de correctie.

Het is een stomme fout, want mijn hele betoog komt er op neer dat ik juist vind dat we veel meer moeten letten op de vorm in plaats van de inhoud. Vorm klinkt niet heel anders dan het woord format, hetgeen de randvoorwaarden of contouren van een medium betekent. Voor de mensen die nog steeds in 'verhalende' podcasts geloven: ook verhalen kennen vormen cq formats, maar dan noemen we ze dus vaak genres. Als publiek is het herkennen van structuren fijn, het is leuk als die goed worden gehusseld. Ik houd van Star Wars omdat het, in tegenstelling tot wat vaak gezegd wordt geen science fiction (dat gaat over de toekomst) maar fantasy is: een space opera.

Aanvulling: het gescripte interview
De soort die ik me nog bedacht komt al langer voor, maar heeft het afgelopen jaar een vlucht genomen. De eerste keer dat deze vorm me opviel was in de aflevering Missing the Bus van 99PI, waarin de auteur wordt geïnterviewd. Dat interview is in principe 1-op-1 zoals in een reguliere interviewpodcast, maar vervolgens hevig bewerkt. De inhoud van het interview is binnen het format van de show (duur, door de host geïntroduceerd en uitgevoerd, vormgeving) geduwd. Het opvallende aan dit format is dat het 'verhaal' er eigenlijk al ligt: in de vorm van dat boek. De aflevering vat het verhaal samen én vertaalt het naar audio. Het maakproces is hier gebaseerd op een script, waar stukjes interview doorheen zijn geknipt en eventueel muziek en sound design aan is toegevoegd. Ik noem dit dan ook maar 'de gescripte interview podcast', omdat het hoofddeel toch echt het interview is. Een bekende podcast die het vergelijkbaar aanpakt is The Daily.

Sinds vorige zomer twijfel ik over of Search Engine binnen deze categorie valt. Deze podcast is bedacht en gemaakt door PJ Vogt en Srhuti Pinnamaneni, de (voormalig) gecancelde makers van Reply All. In een aflevering van Long Form (zie onder) noemde PJ het concept achter de show "an interview show that's not really an interview show". Het format van de show is eigenlijk iedere keer net iets anders, of eigenlijk hebben ze een paar basissmaken. PJ als host wel een vaste factor. Soms is het op één interview gebaseerd, soms gaan ze echt op reportage, andere keren beiden. Er zitten altijd lange stukken voice over van PJ in die het verhaal introduceren en begeleiden. Qua genre is de titel en premisse van de show duidelijk: "no question too big, no question to small". Deze zoektocht show valt wat dat betreft ook binnen de 'luisteraarsvragen', en dan wordt het dus toch weer onduidelijk...

Met deze toevoegingen en correcties kom ik tot het einde van mijn betoog, waarmee ik heb proberen aan te tonen dat er veel meer vormen van podcasts zijn dan enkel "verhalend" en "chatcasts". Als je goed luistert, vind ik, zijn 'verhalende verhalen' vaak veel eenvormiger (Disney-structuren) en wat mensen zouden op vatten als "chatcasts" veel creatiever (en inhoudelijker).

Zo kom ik ten slotte op de volgende vraag waar ik de komende tijd op ga broeden. Ik kwam er op met collega's Michiel en Lot die eerder deze bijdrage schreven voor deze nieuwsbrief. Wat nu als we alle genre kenmerken, inhoudelijke aspecten en andere vooroordelen loslaten en podcasts gaan analyseren op basis van wat de makers gedaan hebben. Gaat de microfoon ergens heen, of blijft 'ie toch voornamelijk voor monden hangen? En gebeurt er naast muziek en tekst verder nog iets in de audio?

Ik ben altijd benieuw naar nieuwe manieren om uit een valse dichotomie te stappen, mocht je suggesties hebben: mail terug!

AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#131)

Podcast: Longform podcast

Aflevering: Episode 557 PJ Vogt

Duur: 51 minuten

Uitgekomen op: 1 mei 2024

Uitgekomen bij: VOX Media

Genre: interviewpodcast

Deze aflevering heb ik al eens getipt in een kliklinkje in deze nieuwsbrief editie, maar ik licht hem graag nog eens uit. Longform doet wat het zegt op de verpakking: het is een vrij lange zit, een 1-op-1 interview met bekende creatieve Amerikanen. Niet zo veel bijzonders dus, behalve dat PJ heel veel prijsgeeft over het maken van de show Search Engine.

Als je deze nieuwsbrief leest hoop ik dat je van nerden over podcasting houdt. In deze aflevering kom je dan uitermate goed aan je trekken. Eigenlijk is het interview meer een college, je zou zo het verhaal door een transcript kunnen halen en Chat GPT kunnen vragen de slides er bij te genereren. Je hebt dan een soort playbook voor een ambitieuze show. Een show waarvoor ben ik bang, in Nederland niet genoeg ambitie is. Door deze aflevering ga ik toch weer een beetje dromen...

Voor de nerds heel goed nieuws: de makers van Search Engine komen over een maand naar Amsterdam! Zie de kliklinkjes hieronder.

SERIE TIP VAN DE WEEK (#131)

Podcast: Nattigheid

Duur: 10 afleveringen van tussen de 26 en 30 minuten

Uitgekomen: maart 2022

Uitgekomen bij: in samenwerking met Ons Water, gemaakt door Tracy Metz

Genre: educatieve branded reportage show?

Het heeft even geduurd voordat ik over deze podcast kon schrijven (hoi Tracy!) , maar toen deze in 2022 verscheen dacht ik al meteen: deze valt niet goed binnen de smaken 'verhalend' en 'talkshow'. Het is hoe dan ook een branded show, gemaakt in samenwerking met een organisatie die toevallig precies heet zoals het onderwerp: Ons water. En daar zijn verrassend veel leuke dingen over te leren.

In iedere aflevering bezoekt host Tracy Metz een plek in Nederland waar het om water draait – dat is dus letterlijk overal. Net als bij Search Engine speelt de host een belangrijke rol in de reportages en worden stukken aan elkaar gepraat met voice over. Wat ik leuk vindt, is dat het bijna een collage is van reportages. Eigenlijk voelt het bijna alsof je naar een televisieprogramma zit te kijken, dat voelt als een heerlijke lifehack als ik over de grachten fiets!

KLIKLINKJES

• Het televisieseizoen is begonnen en daarmee ook weer de talkshows. Mijn moeder stuurde dit artikel door: vijf nieuwe talkshows, maar hoe relevant is het genre nog?

• De makers van Search Engine komen op uitnodiging van Podimo naar Amsterdam voor een masterclass! Op 3 oktober in de Duif, ik ga daar zeker zijn. Jullie ook?

• Je hebt nog tot volgend weekend (15 september) om je aan te melden voor de Podcastakademie cursus De Geheime Kracht van de Stem. Op 27 september leer je Siona Houthuys in één dag je stem onder controle te krijgen én neem je een perfecte voice over op.

• In oktober geef ik zelf de cursus Audioportret maken, samen met de geweldige Inge Wannet. In beide cursussen zijn nog maar een paar plekken vrij!

RODDELHOEK
Ik moest ineens aan formats denken omdat de geweldige Mila Marie een nieuwe baan heeft, namelijk: podcastformatontwikkelaar!