Op zoek naar de beste podcast ooit
Heb je nog een Podcasttip #119 Gastbijdrage door Elja Looijestijn. De podcast bestaat twintig jaar. Wat was in die twee decennia de allerbeste?
In 2004, twintig jaar geleden dus, gebruikte journalist Ben Hammersley in een artikel in The Guardian de term ‘podcast’ voor het eerst. Een jaar later voegde Apple het onderdeel toe aan de populaire muziekbibliotheek iTunes en riep de New Oxford American Dictionary de term uit tot woord van het jaar.
Maar pas toen de meeste mensen een smartphone hadden om audio te streamen, nam de podcast echt een vlucht. In 2013 liet Apple weten een miljard abonnees op zijn podcastservice te hebben en in 2014 kwam Serial uit.
Aan het einde van dat jaar schreef ik me in voor de halve marathon van Berlijn. Ongeveer tegelijk hoorde ik van een vriend dat Serial zo geweldig was. Kilometers hollend door de omgeving van Utrecht raakte ook ik geobsedeerd door de vraag of Adnan Syed onschuldig vastzat voor de moord op Hae Min Lee.
In maart 2015 liep ik die halve marathon in een tijd van 2.04. Het was meteen de laatste keer dat ik zo ver gerend heb, maar podcasts hebben me nooit meer losgelaten. Op de redactie van de VPRO Gids, waar ik werk, verklaarde ik zelfverzekerd dat het medium ‘booming’ was. Al snel was ik een ‘expert’ en later ook een maker. Inmiddels is podcast een van de belangrijkste inhoudelijke pijlers van de VPRO Gids en brengen we tips naar de mensen via onder meer een website en een nieuwsbrief.
Verkiezing
Als redactie van de VPRO Podcastgids vinden we het na twintig jaar een mooi moment om de balans op te maken en schrijven we een verkiezing uit voor de ‘beste podcast aller tijden’. Dat is natuurlijk appels met peren vergelijken, maar om het iets makkelijker te maken laten we de echte ‘chatcasts’ buiten beschouwing en richten we ons op de zogenaamde ‘verhalende’ podcasts uit binnen- en buitenland.
Dat zijn er nog steeds ontelbaar veel en daarom hebben we een commissie in het leven geroepen van echte podcastexperts. Die bestaat uit (surprise) Lieven Heeremans en mij, samen met radiopresentator Mischa Blok en podcastmaker Arco Gnocchi. Op een maandagmiddag in februari kwamen we samen om hun favorieten van de afgelopen twintig jaar te delen en te zorgen dat er geen belangrijke podcasts aan de longlist ontbreken.
“Mijn eerste podcast vergeet ik natuurlijk niet,” zei Gnocchi dromerig. “Dat was Hardcore History van Dan Carlin. Een Amerikaanse presentator die een soort audiocollege geeft, met heel sfeervol geluid en muziek. Hij neemt je zó mee in dat verhaal, dat kende ik niet van een ander medium. Ik was daar enorm van onder de indruk. Ik werkte toen als televisieformatontwikkelaar bij BNNVara, maar kon eigenlijk alleen nog maar aan podcasts denken.”
Wat maakt een podcast nou eigenlijk goed? Daar had Mischa Blok wel een antwoord op. “Als ik podcastworkshops geef aan makers, zeg ik altijd: een goede podcast gaat over dít, maar eigenlijk gaat het over dát. Er zit altijd een tweede laag in. En als het over persoonlijke dingen gaat, vind ik het mooi als het verhaal klein begint en breed herkenbaar eindigt. Dat is de podcast waar ik zelf van hou.” “En als het verhaal niet beter in een andere vorm dan audio verteld had kunnen worden,’ vult Gnocchi aan. “Het ultieme voorbeeld daarvan is wat mij betreft het Vlaamse De kunst van het verdwijnen.”
Mooie titels, maar wat vind jij? Reply All, Man met de Microfoon, Mystery Show of good old Bob? Of toch iets heel anders? Ik ben heel benieuwd. Geef je mening en stem mee!
Omdat deze nieuwsbrief niet onpartijdig is, geef ik hierbij twee van mijn eigen favoriete podcasts aller tijden als tip:
TWEELUIK TIP VAN DE WEEK #119)
Podcast: Heavyweight
Aflevering: #40 Barbara Shutt en #41 Barbara Wilson
Uitgekomen op: 18 november 2021
Uitgekomen bij: Gimlet, destijds van Spotify
Ten eerste Heavyweight, de legendarische podcast waarin Jonathan Goldstein luisteraars helpt (al is het soms van de regen in de drup) met hun problemen. Hij is een geweldige schrijver en weet zijn teksten ook nog eens heerlijk droogkomisch te brengen. Tegelijkertijd is de tape vaak zo ontroerend dat deze podcast als een mokerslag aankomt. In 2021 mocht ik hem interviewen. Als ik een aflevering moet kiezen, dan graag het tweeluik #40 en #41 Barbara Schutt en Barbara Wilson. Ongelofelijk verhaal met veel bizarre twists.
SERIE TIP VAN DE AFGELOPEN 20 JAAR (#119)
Podcast: Laura H
Duur: 4 afleveringen van tussen de 32 en 55 minuten
Uitgekomen: November 2018
Uitgekomen bij: Das Mag, gemaakt door audiocollectief Schik
Op Nederlandstalig gebied wil ik een lans breken voor Laura H, een van de oudere projecten van audiocollectief Schik. Het verhaal van Thomas Rueb is sowieso ijzersterk en werd daarom ook een succesvol boek en theatervoorstelling, maar alleen in deze podcast hoor je hoe welbespraakt deze tienermoeder/amateurjihadist eigenlijk is. Hij is zo gemaakt dat je letterlijk op het puntje van je stoel zit.
KLIKLINKJES
The Guardian schreef vorig jaar al een analyse over 20 jaar podcasting.
Lieven schreef eind 2023 ook over trends en Heavyweight.
Maartje Duin, die zeker kans maakt op het winnen van de bovengenoemde prijs, geeft komende maand een workshop Spannende Scene Bouwen in de Podcastakademie van het Podcastnetwerk. Nog één week om je aan te melden.
De Deense antropologe en audiodocumentairemaakster Nanna Hauge Kristensen (van summer rain, winnaar van Third Coast Festival 2018) geeft speciaal voor Klankverbond een tweedaagse audioworkshop over geluidsetnografie op 6 en 7 april in Brussel. Kosten: €100, wie het eerst komt wie het eerst maalt. Aanmelden via dit formulier, meer info via Klankverbond.