Leven voor muziek en leven voor podcasts

Heb je nog een podcasttip? #142 Giorgi en Reis om de wereld in 60 dagen

Vorige week tipte ik een aflevering van Search Engine waarin PJ Vogt Ira Glass interviewt. Toen ik daar dit weekend nog eens over nadacht, moest ik denken aan een collega dat ik een tijd terug met mijn twee goede collega's Marius en Geert in de kroeg voerde. Net als het gesprek tussen PJ en Ira – ik mag ze PJ en Ira noemen – ging het over hoe ver je gaat voor je werk. Waar PJ en Ira het spectrum werk/leven beschouwen in het licht van 'iets anders wat belangrijker is in je leven', namelijk kinderen krijgen, ging het in de kroeg over dat andere wat belangrijker kan zijn, namelijk: hobby's (of 'passies' 🤢).

Er ontstond een patstelling in het kroeggesprek tussen Geert en Marius en mij. Zoals altijd was ik weer eens gefrustreerd over hoe weinig geld er beschikbaar was om niet-commerciële, eigen bedachte originele podcasts te maken. Als je al financiering bij elkaar wil sprokkelen moet je met veel risico allerlei uitgebreide plannen indienen, waarbij een eindredacteur dan eerst een goede pet op moet hebben en je vervolgens alsnog allerlei compromissen aan het maken bent omdat je moet dansen naar de pijpen van de financierders. Marius en Geert waren juist blij met hun werkomstandigheden, of verbaasd over hoe makkelijk het was om ten minste een beetje rond te komen met (al dan niet commercieel) podcastwerk. Ze kwamen beiden vanuit de muziekindustrie – Marius studeerde af op het conservatorium, Geert werkte jarenlang als manager in een poptempel – waar echt veel minder te verdienen viel. Werken in podcastland bracht hen juist heel veel, omdat hun betekenisgevende prioriteiten elders liggen.

Marius, Geert en veel andere mensen leven voor de muziek maar hebben het uit hun hoofd gezet daar hun hoofdinkomen van te maken. Het is er immers veel te leuk en belangrijk voor. Ik heb die luxe niet: ik ben geen muzikant – ik heb wel een paar jaar pianoles gehad maar zou verder niet weten hoe je instrumenten vasthoudt. Het ding waar ik verder het meeste tijd aan besteed is zwemmen, maar nu om te zeggen dat ik lééf voor de sport?

Het geëmmer begint natuurlijk zodra je van je hobby je werk maakt. Eigenlijk mag ik ook helemaal niet klagen, als ik kijk naar wat ik de afgelopen jaren heb mogen maken. Collega Hay vroeg me laatst: wat zou jij doen als je je nooit meer zorgen hoefde te maken over geld? Mijn antwoord was: oef, waarschijnlijk zou ik dan toch geluiden en mensen gaan opnemen en die bewerken.

AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#142)

Screenshot van deze pagina op de website van NPO Radio 1

Podcast: DOCS

Aflevering: 100 meter vrijheid

Duur: 33 minuten

Uitgekomen op: 15 januari 2025

Uitgekomen bij: NPO Radio 1 NTR/VPRO, gemaakt door Max Smedes

Genre: portret

Eindelijk weer eens een DOCS waarvan ik dacht: yes! Het begint al goed, in een nachtclub – al is het misschien wat vreemd om niet te verwachten dat je daar drag queens tegenkomt en wél je recorder mee te hebben, maargoed. De documentaire gaat over Georgi, een jonge homo uit Tbilisi die in Nederland heeft geprobeerd asiel aan te vragen maar terug werd gestuurd. Zijn persoonlijke verhaal wordt mooi verweven met de recente anti-LGBT beweging die aldaar gaande is.

Het fijnst vond ik het interview niet met de hoofdpersoon, maar iemand achter een bar. Doordat je de muziek op de achtergrond hoort zit je daar echt, ook al moet er af en toe een stukje tussendoor vertaald worden. Zoals bij veel portretten (bijvoorbeeld Onkruid in het Paradijs, Op stap met Eddy) eindigt het portret met het personage dat zingt. Dit zou je dus een podcastportretcliché kunnen noemen. Desondanks is het vet dat het nummer slaat op de inhoud van het verhaal, en dat het een hedendaags popliedje is.

Waarom is het een podcast? Hier zijn twee goede redenen voor te noemen. Allereerst heeft de maker geluk dat zijn Georgische personage goed Nederlands spreekt, met een charmant accent. Dat voorkomt veel gedoe met vertalen. Ten tweede is de situatie voor de hoofdpersoon nu niet direct veilig te noemen, dus zou het gevaarlijk zijn om dit portret met beeld te maken.

SERIE TIP VAN DE WEEK (#141)

Podcast: Parel radio

Aflevering: Reis om de wereld in 60 dagen

Duur: 2 uur en 47 minuten (inderdaad, net zo lang als vijf afleveringen van ongeveer een half uur)

Uitgekomen op: 4 januari 2025

Uitgekomen bij: NPO Radio 1

Genre: archief

Niet echt een serie tip want het betreft één hele lange aflevering, maar deze aflevering is weer een compilatie van een serie die bij Villa VPRO gemaakt werd in 1981. Een tijd waarin er nog maar vier (!!) radiostations waren, geen pinautomaten, smartphones, etc. In de serie in Reis om de wereld in 60 dagen gaan twee teams met reporters over de wereld in niet 80 dagen, maar dus in twee maanden rond de wereld reizen. Wie het eerst thuis komt, wint. Bonusuitdagingen: het moet zo goedkoop mogelijk en ze mogen elkaar dwars zitten.

Met veel plezier heb ik meer dan twee uur geluisterd. Het betreft een wedstrijd met een duidelijk doel (anders dan een 'zoektocht') en je weet ook wel dat het gaat lukken. Toch is het spannend om mee te leven – en dat deed men zeker, zo horen we in het bonusinterview met een van de reizigers. Over het algemeen slaat de balans tussen het reportagemateriaal en 'stand uppers' helaas door naar het laatste. Het materiaal waarbij ze op een paard zitten, stom dronken het vliegtuig uitstappen of in Dubai in de bloedhitte in de bouw werken is levendig audiomateriaal. Sowieso is het grappig hoe anders men vijfenveertig jaar geleden praatte, verdorie zeg! Ook is het heel goed dat de nieuwsfragmenten er nog in zitten: hoewel ik toen nog niet leefde, roept dat direct een tijdsbeeld op wat de beleving versterkt.

Waarom is het een podcast? Bij thuiskomst worden de makers/deelnemers bedankt voor de harde inzet voor het Echte Radiomaken. Dit was een voorloper van veel reiswedstrijd televisieprogramma's die later zouden volgen. Zonder de destijds nieuwe kleinere audio recorders was het sowieso lastig geweest om deze reis zo op te nemen en te maken, horen we in het bonusinterview. Er mag hier ook wel een shout-out naar Parel Radio, dat al tien jaar bestaat inmiddels. Ik heb al vele mooie radio classics mogen horen. Maar als je dan toch alle ruimte hebt, waarom niet gewoon alle uitzendingen van Reis om de wereld in 60 dagen uit het archief opsnorren en publiceren? Tijd zat!

Niemand minder dan Mila Marie Bleeksma las deze week mee, waarvoor dank!

KLIKLINKJES

• Laatste kans (tot zondag 26 januari 23:59) om je pitch in te sturen voor het Podcastfestival @ InScience! Insturen kan hier

  

• De cursus Eerste Hulp bij Opnemen (door Arno Peters) gaat door! Aanmelddeadline voor laatkomers is verplaatst naar uiterlijk 1 februari. Tot 31 januari krijgt iedereen 10% korting op een cursus naar keuze omdat de Podcastakademie 5 jaar bestaat. Gebruik daarvoor de code: 'jarig!' (kleine letters, inclusief uitroepteken!) bij het betalen.

• Schrijvers kunnen sinds deze week weer aanvragen voor podcast bij de regeling Makers buiten het boek van het Letterenfonds

• Nick Quah schrijft slimme dingen over videopodcasts: wordt het niet gewoon een eigen genre op youtube?

RODDELHOEK
Als ze bij Parel een hele lange compilatie aflevering kunnen plaatsen, waarom dan niet compilaties maken van die eindeloze reeks fictieafleveringen waarmee ze soms mijn podcastinbox doen overstromen? Ik kom daar voor mijn rust, ja!