De keukenbrand van Reply All

Heb je nog een podcasttip? #30 door Elja Looijestijn

Dit is de vierde zomercolumn van Heb je nog een podcasttip? geschreven door Elja Looijestijn. Elja is echt een autoriteit, niet alleen omdat ze voor de VPRO Gids (bijna) altijd over podcasts schrijft maar vorig jaar zelf een alleraardigste ‘zomerspecial’ podcast heeft gemaakt over het televisieprogramma De Gouden Kooi. We delen veel lievelingspodcasts en tips onderling met elkaar, dus ik ben heel blij dat zij nog eens dieper ingaat op één van mijn twee absolute top-podcasts.

Van gevierde sterpodcast tot voorbeeld van ‘giftige werkcultuur’, waar ging het mis bij Reply All? En willen we nog luisteren? Elja Looijestijn zet het op een rijtje.

Vroeg je een podcastfan naar zijn of haar favorieten, dan was tot voor kort de kans groot dat je Reply All als antwoord kreeg. De podcast van Gimlet zette de toon met een losse vertelstijl, sterk geresearchte verhalen met verrassende plotwendingen, precies de goede hoeveelheid nerdyness en het oproepen van een gezellig clubgevoel. Hun aflevering ‘The case of the missing hit’ werd door The Guardian zelfs aangemerkt als ‘de beste podcastaflevering aller tijden’. Juist daarom zijn de gebeurtenissen die begin dit jaar in gang werden gezet pijnlijk, en tegelijkertijd interessant, omdat ze raken aan zo veel thema’s die in deze tijd spelen in de (podcast)wereld. 

Wat was er ook alweer aan de hand? Begin februari lanceerde Reply All een miniserie genaamd ‘The Test Kitchen’, gemaakt door vaste redacteur Sruthi Pinnamaneni. Onderwerp:  misstanden op de redactie van Bon Appetit, een hip culinair magazine in New York. Door middel van vele interviews en reportagewerk legde Sruthi bloot op welke manier er sprake was van ongelijkheid en discriminatie. 

Met het project ging Reply All verder op een nieuw ingeslagen pad. Naast prikkelende mysteries en culturele duiding rondom internet en digitale cultuur, leek de podcast ook aandacht te willen besteden aan grotere maatschappelijke onderwerpen, zoals racisme en ongelijkheid. Dat bleek ook al uit de aanstelling van de talentvolle zwarte maker Emmanuel Dzotsi als derde vaste host. De eerste twee afleveringen van ‘The Test Kitchen’ werden goed ontvangen, maar toen begon het gedonder. De aanzet was een serie tweets van Eric Eddings, voormalige presentator van The Nod, een Gimlet-podcast over zwarte cultuur. Eddings beweerde dat Sruthi Pinnamaneni en presentator PJ Vogt bijdroegen aan net zo’n ‘giftige sfeer’ bij hun eigen bedrijf, als waar ze Bon Appetit van beschuldigden. 

Vlam in de pan
De tweets van Eddings zorgden voor de vlam in de pan bij Gimlet. Het podcastbedrijf groeide dankzij goede timing, goedbeluisterde en kwalitatief sterke podcasts in no time uit van een zolderkamerbedrijfje tot superhippe startup met een glimmend kantoor in Brooklyn. Begin 2019 werd Gimlet voor 230 miljoen dollar overgenomen door Spotify. 

Daarvoor al waren er interne strubbelingen. Niet alleen over de inhoudelijke en zakelijke koers, maar ook over personeelsbeleid. Freelancers moesten keihard werken zonder uitzicht op een vast contract, zorgverzekering of pensioen. Opvallend vaak waren het mensen van kleur die onderaan de ladder bleven bungelen. Werknemers probeerden zich te verenigen in een vakbond, maar de leiding zag dit niet zitten. Ook de redactie van Reply All, PJ en Sruthi voorop, ging ervoor liggen. Als paradepaardje van het bedrijf en persoonlijke vrienden van de oprichters hoefden ze hun plaats niet te bevechten en stoorden ze zich aan de mensen die dat wel deden. Ook pogingen van binnenuit het bedrijf om diversiteit te vergroten, werden volgens insiders niet gesteund door mensen die de macht in handen hadden.

PTSS
Uiteindelijk is de vakbond er na de overname wel gekomen, maar de sfeer werd er niet beter op. Gimlet-medewerkers van het eerste uur en met een vast contract hadden aandelen en waren ineens honderdduizenden en soms miljoenen dollars rijker. Dat maakte de ongelijkheid nog groter. 

Wil je tot in detail weten hoe het er allemaal aan toe ging, trek dan even wat tijd uit voor de pijnlijke getuigenissen die twee voormalige (zwarte) Gimletmedewerkers online zetten. James T Green beschrijft hoe vooral mensen van kleur onderaan de pikorde stonden en hoe hij mede door de stress in het ziekenhuis belandde, maar twee dagen later gewoon weer aan het werk moest. Hij bespreekt zijn ‘Gimlet-PTSS’ nog steeds met zijn therapeut. 

Een vergelijkbaar hartverscheurend verhaal komt van zijn collega CC Paschal, een queer, nonbinaire, zwarte vrouw. Ook zij moest extreem hard werken, ondanks gezondheidsproblemen van zichzelf en haar familie, zonder gesteund of gezien te worden. Hogerop komen of een vaste baan krijgen leek onmogelijk. ‘Het was een cultuur van zelfvernietiging in het streven naar perfectie,’ schrijft ze. De show waar zij aan werkte, UNcivil, won een Peabody Award. Maar Paschal had toen net ontslag genomen en werd niet bedankt in de speech. Ook zij heeft nu de diagnose PTSS en kan nauwelijks meer werken. 

Spijt 
Al deze vuile was maakte duidelijk dat er geen toekomst weer was voor de serie ‘The Test Kitchen’. Die werd halverwege gestaakt en makers PJ en Sruthi stapten uit de redactie. 

Eind april verscheen er weer een aflevering in de Reply All-feed: ‘The Test Kitchen Revisited’. Daarin horen we eindelijk Emmanuel Dzotsi. Hij vertelt hoe het hem de afgelopen maanden is vergaan en speelt ook nog eens het nogal ongemakkelijke fragmentje af waarin ze hem destijds introduceerden. Meteen hoor je de ambivalentie: ze proberen duidelijk te maken dat ze hem heus niet aan boord halen omdat hij zwart is. Maar ze willen ook verhalen vertellen over de veranderende maatschappelijke verhoudingen, en zijn daar met hun voornamelijk witte en geprivilegieerde redactie misschien niet de juiste personen voor. Ironisch genoeg is dat dus precies de manier waarop ze later uit de bocht vlogen. 

Vervolgens horen we presentator Alex Goldman uitgebreid spijt betuigen, zonder te benoemen aan wie en waarvoor. Ik bleef zitten met een onbevredigd en ongemakkelijk gevoel. Wat voor toekomst heeft deze show, nu blijkt dat ze zo de plank missloegen? 

Sukkel 
Als kip met de gouden eieren van Gimlet moest Reply All wel blijven bestaan. Er zijn weer nieuwe afleveringen, die ik traditiegetrouw meteen heb geluisterd. Tot nu toe lijkt het erop dat ze weer terug zijn bij hun oude formule: eigenaardigheden van het internet analyseren, met een flinke dosis zelfspot. Maar als ik Phia Bennan plagerig tegen Alex Goldman hoor zeggen wat voor sukkel hij is, voel ik vooral teleurstelling. Het is alsof je een acteur uit de favoriete jeugdserie in een pornofilm hebt gezien: de onschuld is eraf en die komt niet meer terug. In de veel te hete ‘test kitchen’ van Reply All kwamen een paar dodelijke ingrediënten samen. Ten eerste de explosieve groei van een bedrijf wat is ontstaan uit vriendschap en liefhebberij, en de opgeblazen ego’s die daarbij komen kijken. De keiharde werkcultuur die er sowieso bestaat in de VS, en al helemaal in de creatieve sector, waarin mensen werken uit passie en gedrevenheid om een verhaal te vertellen. En de opgeschudde verhoudingen na Black lives matter en de bijbehorende behoefte om af te rekenen met geprivilegieerde mensen en instituties. 

Veel goede nieuwe podcasts die tegenwoordig uitkomen zijn schatplichtig aan Reply All. En de ruim 170 afleveringen zal ik blijven waarderen. Maar voor mij is de podcast voorgoed van zijn voetstuk gevallen. Of kun jij het tij nog keren? Er is een vacature.

TIP VAN DE WEEK

Podcast: Decoder Ring

Taal: Engels

Duur: 45 minuten tot een uur

Uitgeverij: Slate

Genre en keywords: verhalend met boeiende sprekers, popcultuur

Ik heb net een lijstje gemaakt van de beste podcasts van 2021 tot nu toe, maar deze staat daar (onterecht) niet op: Decoder Ringvan Slate. ‘Cracking cultural mysteries’ is de belofte en bijna elke aflevering doen ze die eer aan. Host Willa Paskin neemt je met haar prettige voice over mee in de geschiedenis en graaft feitjes op die je voor altijd met je meeneemt. Maar niet alleen dat, ze zorgt ook voor duiding en een breder perspectief. En dat over schijnbaar luchtige maar tegelijk extreem interessante onderwerpen als Jane Fonda, de slechterik in soapseries en het drinken van water. En net als bij Reply All hoef je je tijd niet in een hele serie te investeren, kies gewoon een aflevering die je leuk lijkt. Altijd raak.

AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (van Lieven, hiii 👋🏻 )

Zie dat lijstje van de VPRO Gids dus, met beste podcasts van 2021 tot nu toe. Maar als je er een moet luisteren, al is die van vorig jaar, is het #158 The Case of the Missing hit van Reply All. 

Elja Looijestijn geeft bijna nog meer podcasttips dan Lieven. Sinds 2016 schrijft ze over podcasts in de VPRO Gids, waar ze nu managing editor (ad interim) van is. Alle artikelen en tips over podcasts kun je hier terugvinden, of in de VPRO Koos app. Zelf kruipt ze regelmatig achter de microfoon op podcasttips te geven in VPRO Koos Podcast en heeft ze twee verhalende podcasts gemaakt: Backspace (2019) en Uit de Gouden Kooi (2020).

✴️ KLIKLINKJES

Volg Elja op Twitter en Instagram en check De Dakhaas, het onafhankelijke magazine over Utrecht wat ze bestiert.

• Elja gaf vorig jaar live podcasttips op het Podcastfestival in twee liveshows van de VPRO Koos podcast. Luister de online liveshow hier terug en de offline liveshow hier in de VPRO Koos podcast feed. Het Podcastfestival is dit jaar van 23 t/m 26 september!

• Laatste kans om de lezers vragenlijst van Heb je nog een podcasttip? in de vullen! De gemiddelde invultijd is nu 3 minuten 54 seconde.

• Hier vind je een overzicht van alle tot nu toe getipte podcasts in Heb je nog een Podcasttip? voor onderweg.