Dit is de elfde in de reeks zomercolumns die dit jaar verschijnt op Heb je nog een podcasttip? Deze editie is geschreven door Tatjana Wehrmann. Tatjana en haar partner Sander ken ik van het Podcastfestival: in 2019 deden ze mee met de Pitchwedstrijd en wonnen die met het idee voor hun podcast De Witte Stok! Deze podcast, die gaat over waar je als blinde (soms letterlijk) tegen aanloopt in het leven, ging vorig jaar op het Podcastfestival in premiere. Ze werken nu aan het tweede seizoen, dat naar verwachting in het voorjaar van 2022 verschijnt. Tatjana schrijft vanuit haar eigen ervaring over de (on)toegankelijkheid van verschillende podcast apps voor mensen met een visuele beperking.
Al jaren ben ik fan van het kijken naar series. Ik keek ze samen met mijn moeder. Zij vertelde mij wat er op beeld gebeurde zodat ik niets hoefde te missen.
Ik vond het ook heerlijk om alleen naar een serie te kijken. Het nadeel is wel dat ik de beelden niet meekrijg. Sommige van de gemiste beelden worden later door dialogen verklaart, maar toch is er nog altijd een deel wat ik blijf missen. Dat vult mijn fantasie dan voor mij aan. Zo wist ik pas maanden later toen ik de serie Gooische Vrouwen met mijn moeder keek dat Tippi Wan iemand vermoorde. Doordat ik dit niet zag waren een aantal verhaallijnen voor mij onverklaarbaar. Ik miste dus een ontzettend groot detail doordat mij pas duidelijk werd wat er gebeurde toen mijn moeder het me vertelde.
Tegenwoordig worden veel series van audiodescriptie voorzien. Dit betekent dat een stem tussen de dialogen vertelt wat er op beeld gebeurt. Dat is voor mij ideaal. Ik hoef mijn fantasie niet meer te gebruiken, maar weet voor een groot deel zeker wat er te zien is. Welke details er wel of niet worden meegenomen in de audiodescriptie hangt af van wat de beeldbeschrijver belangrijk vindt. Het is ingewikkeld om het iedereen naar de zin te maken omdat iedereen andere behoeftes heeft. Een autoliefhebber wil weten welk type auto er in beeld te zien is terwijl mij dat niet uitmaakt. Gelukkig wordt hier steeds meer aan gewerkt en zijn descripties in de loop der jaren beter geworden.
De laatste jaren ben ik steeds meer geboeid geraakt door het fenomeen podcast. Ideaal, want alles is in audio. De vrees dat ik belangrijke content mis is er niet meer. Helaas worden podcasts tegenwoordig vaker alleen in een bepaalde app gepubliceerd.* De vreugde van het toegankelijke medium verstomt dus langzaam. Weer uitzoeken of die specifieke app voor mij als blinde werkt. Het niet meer kunnen gebruiken van een specifieke app, maar meerdere apps voor verschillende podcasts zorgt ervoor dat je het overzicht niet meer hebt waardoor je niet ontspannen kunt starten met het luisteren naar je podcasts.
Ook zijn er podcastmakers die geld vragen via diverse platforms. Begrijpelijk, het maken van een podcast is hard werken. Nu ik zelf maker ben weet ik dat als geen ander. Je verwacht het al, niet al deze betaaldiensten zijn toegankelijk. Ik mis alle bonuscontent van favoriete podcasts om het simpele feit dat het betalen niet toegankelijk is voor schermlezergebruikers. Zelfs na diverse keren aankloppen bij podcastmakers en ontwikkelaars van Vriend van de show verandert dit niet. Het is onmogelijk om mijn favoriete podcasts te steunen. Niet door onwil of geldgebrek mijnerzijds, maar doordat de toegankelijkheid te wensen overlaat.
Ik vind dit een zorgwekkende ontwikkeling. Hoorde je er eerst helemaal bij en kon je volledig genieten van dit prachtige medium, nu heb ik weer datzelfde gevoel als bij die tv-series. De app of site werkt niet mee, dus jij wordt uitgesloten van de content. Enorm teleurstellend dat je bij een medium als de podcast waarin het om audio gaat je toch weer tegen je beperking aanloopt.
Ik hoop dat inclusiviteit en toegankelijkheid ook bij podcasts wat meer onder de aandacht komen zodat ik niet jaren achterloop en snel kan genieten van alle reguliere, maar zeker ook bonuscontent in een toegankelijke app.
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#39)
Podcast: Docs
Taal: Nederlands
Aflevering: Sacha de superheld
Duur: ca 40 minuten (er zit nog een korte productie achter)
Uitgekomen op: 30 maart 2020 bij NPO Radio 1/NTR
Het is altijd interessant om belevenissen van andere blinden te horen. Soms zorgt dit voor herkenning, maar zeker ook voor ergernis omdat ik persoonlijk andere meningen en opvattingen heb. Omdat ik zelf een podcast over blindheid maak vind ik het belangrijk om op de hoogte te zijn van deze verschillende manieren van denken en leven.
Ik herken erg veel in het verhaal van Sacha, maar er zijn zeker ook dingen waar ik het persoonlijk niet mee eens ben. Zo vind ik het gebruik van een vloeistofdetector absoluut geen betutteling maar juist een manier van jezelf helpen. Het is ontzettend interessant om de levensloop van Sacha te beluisteren. Vooral zijn openheid over het feit dat blind zijn vaak moeilijk is vind ik erg prettig. Vaak wordt dit stuk namelijk niet belicht terwijl dit wat mij betreft juist zou moeten gebeuren.
SERIE TIP VAN DE WEEK (#40)
Podcast: Mosen at Large
Taal: Engels
Frequentie: doorgaans twee keer per week
Duur: doorgaans meer dan een uur
Ik volg de podcast van Jonathan Mosen al een flinke tijd. Jonathan is blind geboren en woonachtig in Nieuwzeeland. Hij is radio- en podcastmaker en zet zich ook op politiek vlak in voor mensen met een beperking. In zijn podcast Mosen at large deelt hij zijn technische kennis, maar ook zijn opvattingen over de positie van mensen met een beperking in de maatschappij.
In de aflevering van 3 april 2021 (het fragment begint bij minuut 14) geeft Jonathan zijn mening over het gebruik van het woord Blind in de media. Ik ben het hier volledig met hem eens. Een ander hoeft niet voor mij te bepalen in hoeverre de term Blind kwetsend is. Het gebruik van een term als Visuele uitdaging vind ik ook ongepast. Een uitdaging is iets wat je aangaat omdat je ervoor kiest.
Ik heb niet voor mijn beperking gekozen en daarom zie ik dit niet als een uitdaging. Het is iets waar ik mee moet dealen en waar ik dus geen keuze in heb. Aan mij de taak om passende oplossingen te vinden als iets niet kan op de manier zoals ik het wil. Iets dat moet, dus wat mij betreft geen uitdaging.
Het feit dat vaak gedacht wordt dat iedere blinde elkaar kent of dat iedere blinde alles op dezelfde manier aanvliegt vind ik ook erg vermoeiend. Zo is er het vooroordeel dat je als blinde erg gestructureerd en opgeruimd bent omdat je anders alles kwijtraakt. Ik weet uit eigen ervaring dat lang niet elke blinde zo is. Waarom zou dit zo zijn? Tenslotte zijn we allemaal mensen. Mensen met een eigen persoonlijkheid. Die persoonlijkheid mag van mij gezien worden. Niet dat waaraan ik zou moeten voldoen omdat ik nou eenmaal blind ben.
KLIKLINKJES
Volg Tatjana op twitter en luister naar De Witte Stok!
Over de Pitchwedstrijd gesproken: de finale van de Pitchwedstrijd die vorige week vrijdag plaatsvond op het Podcastfestival kann je inmiddels terugluisteren op de podcastfeed! Ik zat zelf in een andere zaal dus heb het pas deze week geluisterd, was echt leuk om terug te luisteren. Mila-Marie en de juryleden hebben het super goed gedaan, gefeliciteerd aan alle winnaars!
Volgende week dinsdag 5 oktober begint de Basiscursus van de open Podcastakademie van het Podcastnetwerk, waarin je vier weken achter elkaar live online les krijgt van Mila-Marie Bleeksma (o.a. NRC Vandaag), Marjolein Knol (o.a. Buiten de Muren), Jozien Wijkhuis (o.a. dat dus) en ene Lieven Heeremans. Extra leuk: als het kan en mag is de laatste bijeenkomst in real life! Vrienden van het netwerk krijgen €50 korting, als je ZZP’er bent kan je geld aanvragen bij het werktuig PPO fonds. Zij vergoeden tot 50% van de kosten. Als je de smaak te pakken hebt kan je in november door met de cursus montagevaardigheden en in december met Oral History interviewen!
*dit signaleerde Sicco de Knecht, voorzitter van het bestuur van Stichting Podcastnetwerk, ook al in zijn welkomstpraatje van de Podcastconferentie afgelopen vrijdag.