Graag neem ik jullie mee in de volgende situatie: het is zaterdag 14 mei 2022 00:35 en ik heb net, op een minuut na, de nachttrein gehaald van Amsterdam naar Rotterdam. De trein is afgeladen met aftaaiende feestgangers. Mij incluus, want nadat ik net door mijn Amsterdamse vrienden te kakken ben gezet dat ik ook daadwerkelijk deze trein moest halen, heb ik een sprintje getrokken van de Zeeburgerkade naar het station. Omdat ik niet in slaap wil vallen pak ik mijn laptop om deze nieuwsbrief te schrijven, die begint vanuit deze situatie. Naast me zit iemand die een colade cookie van de kiosk in combinatie met een blikje Coca cola “original taste” drinkt. Drie rijen verderop ligt iemand te slapen. Niet zoals iemand lief kan liggen te slapen, maar echt kwijlend over zijn shirt recht het gangpad in. Iedereen had er zin in maar moet nu echt naar huis. Op mijn koptelefoon staat vrij hard “Our Love” van Caribou op. Er is, zeg maar, een hele vibe gaande.
Je hebt van die momenten in je leven dat je merkt dat je ouder wordt. Als je leert fietsen, als je die verzameling Pokémonkaarten maar aan je buurjongetje geeft omdat je denkt dat die nooit meer waard worden, als je merkt dat de rij voor de Melkweg voor een optreden van die band die een tijdje de shit was bevolkt wordt door zestienjarige meisjes. Mijn meest recente ervaring van dat ouder worden ga ik nu even uiteenzetten en dan relateren aan een podcast waar ik de afgelopen twee maanden fan was in de mate waar ik al jaren niet meer een podcast heb kunnen waarderen.
Toen ik net ging studeren waren hipsters helemaal het ding. Ze droegen baarden, af en toe een tattoo en de door mij nog immer gehate houthakkersbloesjes ☠️ ‘Oudere’ mensen (destijds 35 jaar of ouder) snapten dit niet. Ze herkenden dingen van vroeger, maar de jongere mensen gooiden hun begrippenkader helemaal omver omdat ze er hun eigen betekenis aan gaven. “Hoe is het mogelijk!” zou mijn oma ❤️ zeggen. Nu nadert het einde van de alinea, wat betekent dat ik zo ongeveer tot de kern van de zaak moet komen — zo leerde ik althans bij Nederlands op de middelbare school. Het punt is dat dit natuurlijk aan de lopende band gebeurt. Laatst maakte ik dit zelf mee, maar van de andere kant. Ik merkte dat ik ouder werd toen mensen onlangs gingen praten met het woord “vibe” en dat er, gerelateerd aan die “vibe”, een “shift” gaande was.
Als ik het als jongere goed begrijp, is een vibe shift niet heel veel meer dan dat mensen door hebben dat er iets verandert. Enkele voorbeelden: dat klimaatverandering (dat is jullie schuld boomers. Bedankt iedereen die na 1950 geboren is en niet consistent voor het milieu gestemd heeft), dat elektronische muziek toch echt net zo veel met de mensen doet als klassieke muziek, of dat mensen op zich wel bereid zijn om voor online content te betalen. Tegelijkertijd lijkt een vibe shift niet enkel iets wat op een structureel (was het maar zo) niveau plaatsvindt: het gaat om een gevoel.
Hehe, hij komt eindelijk tot zijn punt? hoor ik je denken. En inderdaad, je boft! Want waar een vibe shift gaande is, moet eerst een vibe gaande zijn (these-antithese zou Hegel zeggen). Waar ik nu een vibe hoor, is in De Groentjes: de serie die ik hieronder tip. Belangrijkste punt voor alles hierboven: deze podcast vindt plaats in een arena, waar eigenlijk niet zo heel veel op het spel staat. Als je begint met luisteren denk je: who cares? Maar zodra je eenmaal een beetje je best hebt gedaan (en dat mag ook best weleens, mensen) zit je er helemaal in. Verhaallijnen die een kant op gaan maar daar niet eindigen, informatie over muggen die je liever niet op je balkon wil kweken en dat repeterende gezever over zichtlijnen die we in de podcast nooit zullen kunnen ervaren.
Ik had geen idee dat ik dit aangeschoten kon schrijven… Hemingway eat your heart out! Oh wacht ik moet nu uitstappen, want ik ben er.
Twee thematische tips, want zo tipsy ben ik 💌
AFLEVERING TIP VAN DE WEEK (#72)
Podcast: 99% Invisible
Aflevering: Lessons from Las Vegas
Uitgekomen op: 4 september 2018
Uitgekomen bij: 99PI zat toen nog bij Radiotopia, de maker van dit verhaal is Avery Trufelman
99 percent Invisible staat voor mij in principe gewoon net zo hoog op mijn favoriete podcast lijstjes als Reply All en Radiolab, maar deze aflevering torent ver boven de meeste andere afleveringen uit. Inderdaad, dat komt doordat er een vibe gaande is. Een vibe shift in de architectuurgeschiedenis welteverstaan.
De aflevering gaat over The Strip in Las Vegas: die ene straat met al die rare gebouwen. Officieel ligt die straat niet in de woongebieden in de stad, waardoor architecten meer vrijheid kregen in hun ontwerpen. In de aflevering hoor je waarom die ontwerpen er zo vreemd uit zien: het is een resultaat van een reactie op de modernistische bouwstijl. Als je nog iets verder graaft is het een combinatie van de stijlen die voor het modernisme kwamen, gecombineerd met een nieuwe stijl (these-antithese-synthese!). Nog leuker is om te leren dat het deels te danken is aan een koppel dat samen werkte en verliefd werd in Las Vegas. Mijn ouders zijn er getrouwd, maar dit verhaaltje is toch net wat romantischer 💗
SERIE TIP VAN DE WEEK (#72)
Podcast: De Groentjes
Makers: Marius Kooij 🐛 en Jurgen van Tolie 🐝
Wat heb ik lang moeten wachten tot ik deze serie mocht tippen! Eindelijk iets verfrissends op seriegebied. Full disclosure: ik werk al meer dan een jaar samen met Marius voor opdrachten en we delen een kantoor. Toen ik in de zomer van 2021 een keer met hem en Thom zakelijk ging borrelen en Marius vertelde over een volkstuin in Groningen dacht ik… er eigenlijk vrij weinig van. Of misschien wat ik hierboven schreef: who cares? Maar nu ik de hele serie geluisterd heb, denk ik: ja ik care! Om de mensen die er wonen die ik nooit ga leren kennen, maar vooral ook om de natuur waar ik normaliter eigenlijk bar weinig aandacht aan besteed. Jurgen van Tolie heeft supergoed ingezien dat dit een megagoede arena was om verhalen in en over te maken. Marius heeft geweldige tunes gemaakt — ik spoel maar terug de babbeltuin, de babbeltuin… Serieus, je doet jezelf een tekort als je de verhalen van Sofie, Peter en Tineke niet gewoon even in je leven laat bloeien. Bloot in de piemel!
Bedankt deze week aan Sharon voor het redigeren. Haar kat Gerrie is echt een balkonkat geworden met dit mooie weer, hij probeert zelfs een nieuw gestreept patroontje te ontwikkelen met deze schaduwligtechniek:
KLIKLINKJES
Inspiratie voor deze vibe shift kwam deels van dit artikel op Diep Onderzoek en dit essay van Kyle Chayka.
In dit artikel wordt het woord vibe mooi door generaties getraceerd — de genealogie van de term, zou Foucault zeggen?
Uit het niets kwam daar ineens het einde van Reply All 😿 (Meer hierover als de laatste aflevering is gepubliceerd, gok ik).
Het NPO-fonds heeft allemaal statistiek over aanvragen en toekenningen gedeeld in deze prachtige powerpoint. Je kan daar onder meer precies zien hoe veel plays welke serie heeft gehad (op de laatste twee pagina’s), eindelijk openheid! De nummer 1 zag ik niet aankomen…
Mocht je zin hebben om mee te doen aan een gratis Engelstalige workshop over kunstzinnige benaderingen van sounddesign: op vrijdagavond 27 mei vindt er een online plaats bij het Britse Rise & Shine network.
Ben je schrijver en geïnteresseerd bent in geluid in de breedste zin van het woord? Het Utrechtse Domein voor de kunstkritiek organiseert in het najaar een zesdaags schrijflab Klank & Komma onder leiding van Renée van Marissing. Aanmelden kan tot 20 juni.
Veldhovens grootste netwerk viert tienjarig bestaan met podcast…
RODDELHOEK
Ik vernam deze week van een collega die een podcast achter een betaalmuurtje maakt, dat een beoogde gast heeft afgezegd omdat het niet openbaar gepubliceerd zou worden. Als het waar is vind ik dat een vreemde redenering, want de meeste landelijke dagbladen hebben ook een betaalmuurtje?