Het klinkt zo makkelijk

Heb je nog een podcasttip? #11 19 maart 2021

Hallo lezeraars,

Afgelopen week gebeurden er drie dingen, en over één van die drie dingen gaat deze editie. Ten eerste doorbrak de nieuwsbrief de magische grens van 200 abonnees, toen werd ik maandag geïnterviewd door Stan Putman (van o.a. De Volkskrant, maar hij schreef dit voor Villamedia) en gisteren door Myrthe Meines van de Groene Amsterdammer, over respectievelijk "dat podcasten meer is dan alleen de recorder aanzetten en lullen” en “geld verdienen met podcasts”. En oh ja, er waren ook nog verkiezingen (met een geweldige eerste minuut van de verkiezingsnacht-aflevering van Haagse Zaken) maar daar ga ik lekker niets over zeggen, want dat gaat me volgers kosten. Omdat we deze maand nog in de podcastclichés zitten, laat het onderwerp van deze week zich raden: podcasten is meer dan alleen maar de recorder aanzetten en lullen.

Want inderdaad, het klínkt heel makkelijk, zo’n podcast – dat is denk ik ook de grote aantrekkingskracht ervan.* Betreft het een keukentafelpodcast, dan schuif je als luisteraar lekker aan bij onbekende vrienden. In de verhalen uit de orde van Radiolab word je als luisteraar dusdanig aan het handje genomen dat dingen waar je niets van wist binnen een uur eerst compleet bizar en vervolgens glashelder zijn. Maar schijn bedriegt! Als je het in perspectief plaatst, is dat niet zo gek: een boek schrijven is ook niet een kwestie van simpelweg je tekstverwerker voltypen en naar de drukker sturen. Als ik iets geleerd heb van alle online bedrijfsevents die ik het afgelopen jaar aan heb moeten gluren, is het dat ook talkshows met beeld maken weer een vak apart is. Zelfs aan deze nieuwsbrief gaan uren aan podcastregistratie, een vrijwillige eindredactie en nog een uur alles-klaar-zetten-voor-publicatie vooraf. Het kost gewoon heel veel moeite iets moeiteloos te laten lijken.

Als ik puur technisch kijk naar hoe concullega’s podcasts produceren, zie ik dat er grofweg twee scholen bestaan. Enerzijds heb je de mensen die een groot deel van het technische gedeelte stroomlijnen door in de hardware te investeren en direct een bewerk- of publiceerbaar geprocessed — dat betekent qua geluidsniveau gelijk, maar nog niet inhoudelijk bewerkt — bestand uit een opnameset, die toch vaak in een studio staat, te trekken. Anderzijds heb je makers die met het engelengeduld van een muzikant door alle sporen lopen, alle ‘ehms’ er uit knippen en proberen alles zo goed mogelijk te laten klinken. Hoewel ik zelf duidelijk een voorkeur heb voor het laatste, wil ik allerminst beweren dat het ene productieproces betere ‘content’ (🤢) oplevert dan het andere.

Hoe iets technisch is opgenomen, heb je als luisteraar niet zo snel door, omdat er veel moeite in wordt gestoken dat voor je verborgen te houden. Wat daardoor des te beter tot je komt, is het format of de inhoud. Daarin heb je doorgaans denk ik best snel door of de maker ook daadwerkelijk moeite doet een aflevering inhoudelijk voor te bereiden en vorm te geven, of dat ze écht gewoon de microfoon aanzetten en gaan lullen – en het technische werk overlaten aan iemand anders of de apparatuur. En begrijp me goed: I love ‘kletspodcasts’, zoals ze door anderen vaak met een denigrerende ondertoon worden genoemd. Maar of je in staat bent iets te maken dat méér is dan geklets, heeft niet alleen te maken met je insteek. Des te meer heeft het te maken met de uitgangspositie die je hebt qua tijd, skills of geld om die dingen aan anderen uit te besteden.

Uiteindelijk, en ik hoop dat Stan dat heeft meegenomen van ons gesprek maandag, komt het dus toch neer op middelen. Het gaat er dan niet om of je de duurste microfoon hebt – want daar kan je nog steeds crap mee maken – maar of je tijd en geld genoeg hebt om extern advies in te winnen, een abonnement op Auphonic te betalen, etc. Hoe meer tijd of geld je hebt om aan alle dingen rondom het praten (uit) te besteden, hoe sneller je podcast beter wordt gewaardeerd. De waarde van een een productie zit hem dus niet alleen in wat je hoort.

Over productiewaarde gesproken… de tips van deze week!

AFLEVERING TIP VAN DE WEEK

Podcast: Reply All

Taal: Engels

Aflevering titel: #151 Thank You For Noticing

Uitgekomen op: 14 november 2019

Duur: 47 minuten en tien seconde

Uitgeverij: Gimlet Media (toen al gekocht door Spotify)

Genre en keywords: storytelling rabbit hole, quest, Google reviews

Bij gebrek aan nieuwe Reply All-afleveringen en omdat ik er op kwam in een van de vele ‘calls’ die ik de afgelopen weken had, ging ik deze oude aflevering terugluisteren. Hij bleek nog beter dan ik me herinnerde, maar misschien kwam dat ook omdat het me op een krachtige manier herinnerde aan de wereld voor de pandemie. Je weet wel, toen je nog naar restaurants kon enzo. Het is een klassiek Reply All-verhaal over het leven op en met het internet: het begint met UFO’s in Google reviews. Ze maken er een heel avontuur van met bizarre wendingen en zijpaden – waaronder danslessen voor mensen die ‘gewoon’ willen kunnen dansen op een feestje. Van tevoren weet je niet dat je er aan wilde beginnen, laat staan dat je had kunnen vermoeden waar je zou uitkomen.

Heb je problemen met de recente aantijgingen tegen de vertrokken host PJ Vogt en producer Sruthi Pinnamaneni? Luister dan eens naar #162 The Least You Could Do, het perfecte antwoord op stuiptrekkingen (van witte mensen) na de BLM-protesten van vorig jaar.

SERIE TIP VAN DE WEEK

Podcast: Dit is Sociale onthouding

Taal: Nederlands

Duur: 17 afleveringen van tussen de 17 en 80 minuten (ja echt)

Uitgeverij: Indie, je kan net als ik maker Dennis steunen via Patreon

Genre en Keywords: storytelling, collage, covid, dagboek, ik zit er in

Tussen al het verkiezingsnieuws door zou je haast vergeten dat een jaar geleden de eerste lockdown begon. Zondag precies een jaar geleden verscheen de eerste aflevering van Dit is Sociale onthouding, waarin een aantal vrienden van Dennis Gaens (waaronder ik) hun dagboeken naar hem opstuurden, waar hij vervolgens audiocollages van maakte. Supervet, ambitieus en uniek. Aan het begin dachten we allemaal dat dit een week of twee ging duren, dus kwamen er dagelijks afleveringen uit. Na een week werden het wekelijkse afleveringen en weer vijf weken later ongeveer maandelijkse afleveringen. De laatste aflevering is van 31 januari en ging over de avondklok, ook al zo uniek. Mijn vriend Jelke ging laatst een aantal afleveringen terugluisteren en ervaarde dat als geruststellend, maar toen zaten we geloof ik niet in zo’n strenge lockdown als nu. Als ik er zelf aan terugdenk, was het een van de weinige dingen waar ik naar uitkeek in 2020, en ben ik een soort van vrienden geworden met de mededagboekers, ook al heb ik het grootste gedeelte van hen nog nooit gesproken.

Criss cross apple sauce,

Lieven

Deze week dank aan Wouter voor de eindredactie! Hij is er op zijn werk ook achter aan het komen dat een podcast meer is dan gewoon de microfoon aan zetten en lullen, al komt dat er voor hem als communicatie coordinator meer op neer dat hij zijn collega's daarvan moet overtuigen. Ik wed dat hij met Gerrie en deze kat wel een potje Magic zou willen spelen…

Kliklinkjes

Voor wie het nog niet gelezen heeft: ik heb hier alle tijd en kosten voor het eerste seizoen van Kaas uiteengezet en opgeteld.

Niet alleen een goed stuk over het belang van toegankelijkheid van podcast-apps, maar ook een goede korte (monoloog-)aflevering over het maken van podcasts voor, en werken met mensen met, een gehoorbeperking.

Vorige week had ik even gemist dat er inmiddels meer details naar boven zijn gekomen over de problemen bij Reply All, of eigenlijk meer bij Gimlet. Bijvoorbeeld dit stuk op Vulture door podcastindustrie eindbaas Nick Quah. Dank voor het doorsturen Jelke!

Volgende week donderdag 25 maart om 21u is er een gratis webinar van de New York Times gericht op studenten en docenten over schrijven voor podcasting. Ik heb me opgegeven!

*Het Podcastnetwerk is ook ontstaan uit een groep podcastmakers die in hun praktijk tegen allerlei dingen aanliepen en daarvoor bij elkaar te rade wilde gaan. Je zou dus kunnen zeggen dat wij er ook achter kwamen dat het makkelijker was dan het klinkt.